19 Op zoek naar de Winkeler- en Niedorper maden. Het is nog niet zo lang geleden, dat iemand de plek voor het nieuwe raadhuis een passende naam wilde geven, een naam met een mooie historische achtergrond. 'Winkelmade1 was al gebruikt in de Winkelmadeweg en verder in en om het bejaardencentrum aan de Bosstraat, maar de bekende variant 'Winkelmeet' gaf natuurlijk nog mogelijkheden. Om kort te gaan, het werd 'De Meet', maar dan zonder Winkel (om de oeroude vetes tussen Nieruppers en Winkelers geen nieuw voed sel te geven)Dat ook Nieuwe Niedorp vroeger een meet, mede of made bezat was vrijwel niemand bekend, maar het kwam in elk geval mooi van pas. Meer dan 7 eeuwen geleden had een snoodaard in een Egmondse kroniek een beetje zitten knoeien. Naast de mededeling dat een der eerste Hollandse graven, een zekere Arnulfus in strijd met Friese opstandelingen in het jaar 993 was gesneuveld, schreef hij apud Winkelmede' oftewel 'op Winkelmeet' en dat verzinsel werd hem indertijd stellig door de Hollanders in dank afgenomen. Westfriezen deugden niet en hadden ook feitelijk nooit gedeugd. In 1297, dit jaar precies zeven eeuwen geleden, werden onze ondeugdelijke voorvaderen voor eens en altijd op de Vronergeest (het latere Sint Pancras) verslagen. De Hollanders hadden natuurlijk een iets andere tongval dan die Friezen uit de Noordkop, vandaar dat de uit mede en meet door gaans werd gewijzigd in de a van made. Maar uiteindelijk geeft dat geen verschil in betekenis. In principe gaat het om hooilan den en verder, in een wat afgeleide betekenis, om weilanden. Een 'mad' was een strook land die door een slag met een zeis werd afgemaaid. 'In het mad staan' was volgens het Westfriese Woordenboek van J. de Vries Azn. uit 1909 'aan het maaien zijn'. Made-namen zijn overigens in het Westfriese gebied nauwelijks overgeleverd. In Utrecht treffen we ze aan bij een aantal rivie ren, in Zuid-Holland in de buurt van de Oude Rijn en in Noord- Holland voornamelijk tussen Velsen en Egmond op de geestgronden. Maar men vindt ze ook nu nog springlevend wat verder van huis, op allerlei plaatsen in Drente en Groningen in de directe omge ving van allerlei oude stroompjes. Zo liggen bijvoorbeeld vlak bij de stad Groningen aan het Eel- derdiep de Eeldermaden en de nogal bekende Peizermade, een be schermd natuurgebied. Ik noem maar wat. Volgens R. Rentenaar zijn maden in het algemeen landerijen die vochtig en laaggelegen zijn. Mad en made in de toponymie van Westnederland, Naamkunde nr. 4, blz 310 Behalve het Winkelmede (meet of made) uit de valse verdachtmaking is er tenminste nog één andere zinsnede bekend waaruit het werke lijk bestaan van zo'n gebieds- of veldnaam blijkt: In 1345 werd er 10 morgen land aan het klooster Egmond gelega teerd op Winkelmade. (H.van Wyn, Huiszittend leeven, 2/1 1812). Het spreekt eigenlijk vanzelf, dat de moord op de graaf op een echt bestaand terrein moest worden gelokaliseerd om geloofd te worden.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 1997 | | pagina 20