- 19 -
De twee met elkaar verbonden namen herinneren nog aan een
vroegere tweedeling in gummispelers en sajetspelers
Sajet is niets anders dan tot garen gesponnen wol waarvan
niemand zou verwachten dat je daar zo'n stevige bal van
kunt maken. De meesten zijn overigens saj etspelers
Van gummiballen wordt gezegd dat ze pas echt goed rollen
als ze minstens honderd jaar zijn, maar ze lopen dan weer
het gevaar van te veel uitdrogen.
Helaas is bij de grote brand in 1973 de oude Prins Maurits
volledig in de as gelegd waarbij niet alleen de fameuze
baan met de prachtige palen, maar ook diverse kolfstokken
en ballen verloren gingen. De metalen onderstukken van de
stokken, de zogenaamde klieken, konden later soms nog een
nieuw leven beginnen.
Voor nieuwe kolfstokken en ballen kan men trouwens nog
steeds in de buurt terecht en wel in Langedijk, waar de
kolf sport nog immer een belangrijke plaats inneemt getuige
de verschillende clubs en de vier banen waarvan ook één
uitgerust met hefvloer. Het met de hand ophalen van de
vloerdelen is in de loop van de tijd al veel kasteleins te
veel geworden, vooral als er maar weinig verteringen tegen
over stonden.
De plaatsen waar nog verenigingen zijn, al of niet met een
eigen baan, treft men op een enkele uitzondering in Noord-
Holland ten noorden van IJ. En dan nog voornamelijk in
West-Friesland zoals men op het kaartje kan zien.
Een echte Friese sport is het niet geweest, hoewel Bols-
ward omstreeks de eeuw
wisseling nog een baan
heeft bezeten. Het oude
kaatsspel, waarvan men
de oorsprong vermoedt
in 12e eeuwse Franse
kloosters, was de Frie
zen kennelijk genoeg.
Het kaatsen is overigens
de onmiskenbare voorlo
per van tennis geworden.
Utrecht is wat het kolven
betreft een uitzondering
van oude datum en Sevenum
in Limburg van zeer jonge
datum. Een paar enthousi
aste zuiderlingen hebben
het daar ingevoerd en ge
probeerd hun plaatsgenoten
er warm voor te krijgen,
naar verluidt nog niet met
overweldigend succes.
In de 18e eeuw ontwikkelde
het kolfspel zich in het
westen van ons land tot
een zeer geliefd tijdver-
drijf. Maar in het laatste
deel van de vorige eeuw
nam de belangstelling weer
opvallend af
St Maartens
brug
1^—5
