De vergeten Vereeniging uit Winkel. Een eigenaardig karakter. Zo'n anderhalf jaar geleden schreef ik een stukje in ons blad (nr.23) naar aanleiding van een fraaie oorkonde die toevallig in mijn bezit kwam, een niet ingevuld getuigschrift van de 'Vereeniging tot Ontwikkeling van den Landbouw in Holland's Noorderkwartier'. Het werd een artikeltje met de nogal sugges tieve titel 'Over boeren, bedrog en boter' dat vnl. gebaseerd was op een uitgave van de 'Algemeenen Nederlandschen Zuivel- bond' in 1926 over de Nederlandse botercontrole Wat een nieuwsgierig mens al niet leest. In het boek werd genoemde vereniging met grote waardering genoemd, omdat ze veel zou hebben bijgedragen tot de verbete ring van de zuivelbereiding, met name in Noord- en Zuid-Holland. Vragen over deze in 1871 opgerichte Winkeler vereniging met haar uitgebreide werkterrein leverden binnen onze gemeenschap vrijwel niets op, terwijl ze toch, volgens betrouwbare berichten, tot in de veertiger jaren bestaan zou hebben. Kennel ij k geruisloos verdwenen en vergeten. Intussen kwamen me diverse artikelen onder ogen, o.a. in oude jaarboeken van het Westfries Genootschap, waarin gewag werd gemaakt van een nogal fameuze groep herenboeren die zich op diverse agrarische terreinen buitengewoon verdienstel ij k had g emaakt Het elitaire karakter van dit gezelschap werd elke keer met nadruk genoemd en met de nodige voorbeelden geïllustreerd. De bestuursleden zouden typische vertegenwoordigers zijn geweest van wat men noemt 'de gezeten boeren met een liberale en vrij- zinnig hervormde levensovertuiging'. Ze vervulden, naast het leiding geven op de boerderijen, allerlei maatschappelijke func ties, waar ze ook alle tijd voor namen. Zowel in hun Vereeni ging, als in de burgerlijke en kerkelijke gemeenten, in water schappen, de Provincie, tot zelfs in de Eerste Kamer aan toe. Dat ze ook wel deel uitmaakten van het bestuur van de Holland- sche Maatschappij van Landbouw zal dan niemand meer verbazen. Als deze mensen iets gedaan wilden krijgen gingen deuren haast vanzelf open. Men kende elkaar en men wist de weg. Men bemoeide zich met alle mogelijke kanten van het boerenbe drijf. De enkele uitzonderingen, waar men bijzonder weinig of helemaal geen aandacht aan schonk zijn ook tekenend: zo was er nauwelijks enige belangstelling voor de tuinbouw en geen in teresse voor het zogenaamde landbouwkrediet. Een boerenleen bank lag nog ver buiten hun gezichtsveld. Men was kapitaal krachtig en wilde dat weten ook. Zo werd er zo'n eeuw geleden een voor die tijd zeer hoge con tributie gevraagd van 10,-. Een voorstel om dat bijvoorbeeld tot 3,~ te verlagen werd door de toenmalige voorzitter jonkheer mrP. van Foreest afgewezen met de woorden, dat het 'eigen-aardige' karakter van de Vereeniging dan verloren zou gaan.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 1996 | | pagina 2