- 22 -
De toren van Nieuwe Niedorp op koeienhuiden?
Kerktorens maken al eeuwenlang indruk op de omwonenden.
Daarvoor zijn ze gemaakt. Ze behoren uit te stijgen boven
het laag bij de grondse en een soort brug te slaan naar het
bovenaardse. Maar afgezien daarvan, was men vaak behoorlijk
onder de indruk van het bouwwerk op zich.
Men verbaasde zich over de dikke muren die met hun enorme
gewicht toch maar op zo'n klein stukje grond steunden.
En wat was dat dan nog voor grond in ons lage Nederland.
Slappe, natte, venige of rulle, noem maar op. Men zal zich
vaak hebben afgevraagd, hoe het mogelijk was, dat er betrek
kelijk weinig torens opvallend uit het lood hingen.
Scheve torens zouden in de Hollandse kustgebieden schering
en inslag moeten zijn, maar zo veel zijn er nu ook weer niet
in de aanbieding.
Als sprekend voorbeeld in onze omgeving geldt Medemblik
met de toren van de St. Maartenskerk, maar ook de Nieuwe-
Niedorper toren lijkt behoorlijk uit het lood geslagen. Als
men goed kijkt zal men al gauw ontdekken dat het onderste
stuk wel erg scheef staat, en dat men van daaraf kennelijk
al lang geleden geprobeerd heeft de rechte lijn weer op te
pakken
Waarschijnlijk heeft men zelfs een heel stuk moeten afbreken
om deze ingreep mogelijk te maken.
Als we op wat afstand nog eens naar de spits kijken wordt de
afwijking van de ideale lijn nog wat duidelijker.
Toch blijft het een feit, dat veel van die zwaarwichtige
reuzen honderden jaren lang verrassend standvastig bleken.
Bedenkend dat heien van funderingspalen wel een uitvinding
uit later tijd zou zijn, zat men met de vraag waarop die
oude kolossen nou eigenlijk zouden rusten.
Alsof men ingewijd werd in een bouwkundig geheim, werd zo af
en toe verhaald over een wel zeer bijzondere fundering,
namelijk "koeienhuiden". Als iemand dat over je dorpstoren
verkondigde bleef je zitten met 't onaangename gevoel dat
je vast een beetje dom was. Tè dom om te snappen hoe koeien
huiden zo neergelegd kunnen worden, dat ze de druk van die
vele tonnen steen kunnen opvangen en wegleiden naar..
Ja, waar naar? En in je bouwkundig onbegrip zette je het
maar van je af in plaats van tegen te sputteren.
De mythe van de koeienhuiden werd en wordt nog overal met
verve gebracht en lijkt even onuitroeibaar als verhalen over
de spectaculaire haringvisserij van Haringhuizen, het sneven
van een Hollandse graaf op Winkelmade, het teloor gaan van
de befaamde handelsstad Vrone of de Vikingen varend op de
Langereis
Mooie verhalen hebben een lang leven; de geschiedenis zit
er vol mee
In het blad van de Stichting Monumenten stond niet zo lang
geleden een artikel van dhr. J. Hofmeijer die een verklaring
probeerde te vinden voor het koeienhuidengeloof
Hij begint met vast te stellen, dat een eventueel afdichten
van een natte ondergrond met huiden alleen maar voor korte
duur betekenis kan hebben gehad. Onherroepelijk zou na ver
loop van tijd de boel gaan doorlekken.
