- 30 - Kolhorn nog eens van de kouwe kant In de rubriek "Alle Mensen" van de Schager Courant heeft Gerbrand Bakker sinds enige tijd enkele kolommetjes tot zijn beschikking om zijn kennis van de Friese taal en zijn opvat tingen over onze Westfriese plaatsnamen in een aardig lezenswaardig verhaal te verenigen. Zie hier een toepasselijk voorbeeld: o door Gerbrand Een koude hoek in de Westfrie se Omringdijk, tot 1844, toen begonnen werd met de inpolde ring van de Waard- en Groet polder, aan het water van de Zuiderzee. Koud zal het er vast vaak'geweest zijn. Maar in mijn woonplaats is het ook vaak koud en toch woon ik niet in 'De Koude Hoek' maar gewoon in Amsterdam. Het dorp Kolhorn is een betrek kelijk jong dorp. Volgens W. Wijker (in Onze omgeving, uit de kroniek) is het 'een uitwas van Barsingerhorn, die spoedig in omvang toenam'. De oudst overgeleverde vorm is Colhorn (1573). Bijna ieder toponymisch woor- door een s informa eens comm e over Ko niet hoe werpt de oorspronk n en scha annekeet oek van K iet Bijna ezelfde g erd ook g e woonpla er nog ee se z e e d ij k Koude hor evinden o De Waard van Hensb Ringvaar denboek gaat uit van 'de kolde hoek'; de koude hoek dus. Maar Jan Pannekeet, die zich uitge breid heeft beziggehouden met de Westfriese plaatsnamen, gaat uit van de persoonsnaam Kol of Kolle en ik ben het van harte met hem eens. Het is taalkundig gezien name lijk bijna onmogelijk dat 'koud' de basis is voor het eerste lid. In het Middelnederlands heeft er in-'ons taalgebied een overgang old/'olt - oud plaats gehad. Holt werd hout, kold werd koud en old werd oud. Het Duits en, ge deeltelijk, het Fries hebben de oude vormen bewaard. Die overgang had in het begin van de dertiende eeuw plaats en hoewel West-Friesland (wel- Aanges proken lezer van on gevraa gd om op dit stukj wist j e nag Gerbra nd ver dat Ko lhor n zou be tekene achter Jan P hier o m de h zo gek nog n opperd e ik d nr 5 Dat w dat ee n koud Intu'ss en is oude G roning onverv a 1 s t e laars We b water n 1 De Dor psweg brug o ver de belangste tiebladw entaar te lhornwan 't nou zat algemene o e 1 ij k koud art zich d Het idee olie zou g tien jaar edachte edeeltelijk ats wat ei n ander Ko infobln n worden a ns anderma (later Hee roek af ko tdaar he 1 lend erd me leveren t 'aars p vat e ho aarm dat aan gel info ing gena lhor r 1 ange al o r hug mend e f t ting ek ee het is eden bl ege ve ardig n blo 8en boden p 'de owaa r en s het g Kolhorn; uitwas van Barsingerhorn licht door Friese invloed) hierin wat achterbleef, was ten tijde van het ontstaan van Kolhorn die overgang al eeuwen een feit. Bovendien wordt deze op- vatting niet bevestigd door de oude vorm, waar immers hele maal geen 'd' in zit. Als Kolhorn inderdaad 'een uit was van Barsingerhorn' is, dan is het gezien de persoonsnaam in de laatstgenoemde plaats he lemaal niet zo vreemd dat ook in Kolhorn een persoonsnaam verstopt zit. Zo in de trant van 'jullie hebben Barsink en wij, in onze eigen en vanaf'nu afge scheiden hoek, hebben Kolle'. Maar waarom ze het destijds met een C schreven is de vraag. Misschien voor de deftigheid? n door het gevoel, was otgelegd aan een kan nu een echte aan alle twijfe oever van een breed d). toppend vlak voor de ehucht gelegen

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 1994 | | pagina 31