- 14 - Samen met de stad Groningen had men lange tijd een groot deel van de scheepvaart in handen, in 't b ij zonder over de binnen wateren. Staveren was de eerste nederzetting in het huidige Friesland die stadsrechten kreeg. En wel van een Brunswijker, graaf Egbert II. Staveren was ook een graafschap dat naast de bekende Fries-Groningse delen als Westergo, Oostergo, H u n - singo en Fivelingo een prominente plaats innam. In het jaar 991 werd het stadje door de Noormannen geplunderd en het is wel aan te nemen dat zowel buit als schade aanzien lijk waren. Met deze uitweiding wordt het decor geschilderd waarbinnen onze Arnulf straks een plaats zal krijgen. Een ander deel van het toneel wordt naar de geest van de tijd bepaald door één of meer heiligen. De heilige Odulf. In de eerste helft van de 9e eeuw ontmoeten we een zekere Odulfus in het Brabantse Oirschot waar hij zich -afkomstig uit de Frankische adel- met wat zielzorg bezig houdt Bisschop Frederik haalt hem naar Utrecht, waar hij volgens Engelse kerkarchieven, door God gestuurd, nog net op tijd is om een belangrijke mis van Frederik over te nemen.. Frederik heeft een te innige verhouding met zijn zuster en dient terstond boete te doen in de vorm van een tienjarig ballingschap. In de loop van deze jaren zal hij veel wonderen verrichten waardoor hij een uiteindelijke heiligverklaring niet kan ontlopen. Odulfus was intussen voor lange tijd uitgezonden naar Staveren om daar de Friezen die wat moeite hadden met de rechte leer de juiste weg te wijzen. Hij stichtte daar waarschijnlijk een kanunnikengemeenschap (wat lijkend op een kloostergemeenschap) die in later jaren is omgezet in het befaamde Odulfusklooster. Zijn roem steeg ver uit boven die van zijn inmiddels heilig verklaarde vader en die van bisschop Frederik. Door zijn grote verdiensten bij de kerstening van de Friezen en buitengewone dienstbaarheid aan Frederik kregen veel kerken binnen het bisdom Utrecht Odulfus als patroon. Er was veel vraag naar relieken -botjes of zo mogelijk de schedel- waarbij de Engelsen (met genoemde achtergronden in het archief) aan het langste eind trokken. De handelsrelaties met Engeland waren indertijd zeer intensief en de Friezen speelden daarbij een belangrijke rol. We komen Odulfus niet alleen tegen als kerkpatroon, maar ook als naamgever van een ingepolderd gebied aan. de Schelde. Een tikkeltje verbasterd vinden we daar tussen Antwerpen en Gent, vlak bij Dendermonde de St. Onolf spolder Aanvankelijk was het een stuk broekland dat door samenwerkende Vlamingen en Friezen zou zijn ontgonnen. Niet ver van een St. Odulfus- basiliek en bezittingen van de St. Amand-abdij zou de basis zijn gelegd voor de grootscheepse ontginningstechniek die moeilijk toegankelijke venen in de kustgebieden langzaam maar zeker in grijpend zou veranderen. We denken dan aan het grote Zuidhol landse veengebied de latere 'copen') maar ook aan de om geving van Bremen in Oost-Friesland. De vader van Arnulf, Dirk II zou aan die basis de drijvende kracht zijn geweest.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 1994 | | pagina 15