- 15 -
Graaf Arnulf en de Friezen.
Men neemt tegenwoordig algemeen aan, op grond van Meilinks
studie van de Egmondse Geschiedbronnen in 1938, dat graaf
Arnulf waarschijnlijk niet bij Winkel is gesneuveld.
Het is net zo iets als de verdichtsels over de machtige stad
Vrone. Ze hebben een taai leven.
Dit jaar mag Arnulf, of Aernout, wat extra belangstelling,
want het is precies duizend jaar geleden dat hij werd omgebracht.
Anno 993. Aan dat jaartal wordt niet meer getwijfeld.
Verder weet men nu, dat hij 951 in Gent is geboren, dat hij in
980 door de Keizer in de echt werd verenigd met Liutgard,
dochter van de graaf van Luxemburg, en dat hij zelf slechts vijf
jaar graaf is geweest, n1vanaf het jaar 988.
Uiteindelijk is hij heilig verklaard. Redenen onbekend.
Bij dit mogelijke herdenkingsjaar is het goed om eens na te gaan
waar de verkeerde opvattingen vandaan komen.
We moeten dan eerst bedenken, dat er in de Middeleeuwen geen
drukpers bestond. Verhalen gingen van mond tot mond en werden
soms en met zeer bepaalde bedoelingen opgeschreven. Ze moesten
ten gunste zijn van de Christel ij ke leer en passen in de kraam
van de broodheren.
Dan kwamen bij het van elkaar overschrijven nogal wat fouten
voor. Soms door slordigheid, maar ook door de behoefte iets
aan te dikken of af te zwakken. Opzettelijke misleiding kwam
natuurlijk ook voor, getuige de vele valse oorkonden.
Via zulke persoonlijk getinte tekstafleidingen in de 13e en 14e
eeuw kon men bij een graaf uit de 10e eeuw, zoals onze Arnulf
waarvan men nauwelijks iets wist, op de duur een aardig verhaal
maken. Een verhaal dat volkomen paste in de stijl van de abdij
van Egmond en de anti-Westfriese gevoelens die daar indertijd
heersten.
Vermoedelijk, zegt Meilink, is de eerste verwarring ontstaan
bij de verschillende berichten over Arnulfs zoon Dirk III.
Er wordt geschreven, dat Dirk 'wegens zeker wantrouwen tegen
de Friezen naar de bosachtige en moerassige streek bij Maas- en
Rijnmond was geweken om daar een versterking te bouwen'
Te verwachten was, dat hij hier tegen de Friezen zou optrekken.
Volgens andere berichten hief hij tol van de Tielse kooplieden
die hun beklag deden bij de Keizer. Het keizerlijke leger dat
de eigengereide graaf tot andere gedachten moest brengen werd
verslagen, en, vreemd genoeg, met behulp van de Friezen..
De rol van dit volk, dat overigens sedert eeuwen de kuststrook
bewoonde tussen het Zwin (bij Kadzand) en de rivier de Weser,
is onduidelijk, 't Ziet er naar uit, dat ze zich langs onze
duinkust in het algemeen maar hebben aangepast aan de nieuwe
machthebbers, en hun Friese afkomst moesten vergeten.
Arnulf zal vast wel strijd met ze gevoerd hebben om zijn grafe
lijke macht te vestigen of uit te breiden, maar zijn belangen
lagen in het zuiden bij de monding van de Maas en in Vlaanderen.
En, naar men aanneemt, niet in onze contreien.
