Esperanto
De Eerste Wereldoorlog bracht enige nieuwe bewoners,
de uit Belgie gevluchte broers Jan en Felix Rossenbacker
met hun vrouwen en kinderen. De een was meubelmaker,
de ander beeldhouwer, waaraan nog een borstbeeld van
Schermerhorn herinnert. Uit meerdere landen hadden men
sen de weg naar de kolonie in Nieuwe Niedorp reeds ge
vonden. In dit verband moeten wij even stilstaan bij
de figuur van Chris Kamper, die evenals zijn medebewo
ners Simon van Vliet en Dirk Koning dienstweigeraar was
geweest. Gedurende zijn celstraf had hij zich bekwaamd
in Esperanto, een taal die hem van pas kwam bij het leg
gen van internationale kontakten. Zo huisvestte de kolo
nie lange tijd enige Russen en een Litouwer, die Kamper
op een Esperantisten-congres had leren kennen.
Van blijvende aard was de komst van Arpad Moldovan, een
Hongaar, die Kamper en Langedijk in 1921 tijdens een
congres van Esperantisten te Praag hadden ontmoet. Hij
was met hen meegekomen naar Nieuwe Niedorp. Daar begon
hij in de kolonie een foto-atelier, dat hij bij zijn
vestiging in het dorp nog jarenlang zou drijven.
Ook in Nieuwe Niedorp werd Esperanto onderwezen aan di
verse belangstellenden, waaronder Schermerhorn.
Hij verzocht de kerkvoogdij de catechisatiekamer be
schikbaar te stellen voor deze club. D.Kuilman is hier
fel op tegen
Misschien kunnen ze elkaar niet eens verstaan en was het wellicht
nuttiger dat eerst het Hollandsch wat beter werd geleerd.
En verder wil hij nog wel even kwijt dat hij had gehoord
dat Schermerhorn in een der lokalen van het kerkgebouw
met de vriendjes, als hij het zoo mag noemen, bijeenkomsten houdt
tot boekbeoordelingen van Frederik van Eeden.
Het verzoek van de predikant werd afgewezen.
Chris Kamper vertrok in 1923 uit de kolonie naar de Ver
enigde Staten. Zijn vertrek betekende een gevoelig ver
lies voor deze gemeenschap, die nu een van haar centrale
figuren moest missen. In 1925 verliet een drietal jonge
ren De Kampen". Ze deelden niet de religieuze overtui
ging van ouderen als Koorn en Band. Dit drietal - Piet
Oosterbroek, Karei Veth en Arie Mantel - vond dat het
recht had op materiele genoegdoening en nam bij vertrek
naar kolonie De Ploeg" vier koeien, een paard, zaai
goed en gereedschappen mee. Daarna verdwenen één voor
één de bewoners en werd de kolonie tenslotte een privé-
bedrijfje dat Maarten Koorn nog jaren exploiteerde.
