- 6 -
Wat ook zou kunnen hebben meegespeeld is de twijfel
omtrent de rol van kolonies als middel van maatschap
pelijke verandering. Vergeet niet dat Domela zich ge
matigd uitliet over zowel de christen-anarchisten als
de binnenlandse kolonisatie. Van de eersten zegt hij:
Door alleen nadruk te leggen op de innerlijke bekering
van de mensch, komt men toch tot een verfijnd egoisme,
dat zoveel denkt en werkt voor zichzelf, dat er geen
gelegenheid overblijft om te werken voor anderen.
En over de kolonisatie merkt hij op:
Daarentegen zag men van onze zijde een krachtenver-
splintering, waar sommigen gingen koloniseren, teneinde
in engere kring te trachten hun ideaal te verwezenlijken,
waar anderen zich op de produktieve associatie en ge
meenschappelijk grondbezit wierpen en wij deden de onder
vinding op dat nagenoeg allen die er zo'n stokpaardje
op nahielden voor de algemene beweging verloren gingen...
Mij schenen die kolonies altijd toe zooveel als moderne
kloosters, want ook uit die zucht naar onttrekking aan
de zondige wereld kwam in de middeleeuwen de begeerte
voort naar het kloosterleven. Maar wat hielp dit tot de
oplossing der groote sociale vraag? Gesteld dat zij voor
hen opgelost werd, welk voordeel genoot daarvan de wereld?
Schermerhorn dacht aanvankelijk positiever over de binnen
landse kolonisatie. Uit diverse bronnen vernemen we hoe hij
kontakten met de bewoners onderhield en hoe hij ze in be
scherming nam tegen kwaadsprekerij. Hij zag deze ontwikke
ling als een voortbrengsel van een nieuwe cultuur, die zich
baanbreekt in een ten dode opgeschreven civilisatie.
Hij hield deze spontane voorboden voor "frisch-groenende
oasen in de dorre maatschappelijke woestenij.
Aan de dorps
straat (nu
255-257) had
de groep deze
oude boerderij
gekocht
