7
/ii cJt*
tl
JU:
Jjl JJJ* c
- 20 -
Het Haardstedengeld
Een bijzondere straf die van hogerhand kon worden opgelegd
was het z.g. haardsteden- of schoorsteengeldEen gemeenschap
had dan gedurende een bepaalde tijd een bepaald bedrag per huis
te betalen.
Welnu, de steden werden tot drie stuivers per haardstede ver
oordeeld en de dorpen tot twee en dat tot eeuwigen dagen..
Nu duurt eeuwig in dit soort bepalingen meestal niet zo erg
lang. 't Is per slot mensenwerk.
Laten we eens zien wat er in werkelijkheid gebeurde.
Onze machtige geldschieter Claes Corf kocht zes jaar later
het haardstedengeld op en betaalde daar ruim 4000 pond voor.
Na zijn dood in 1506 gingen de schoorsteenrechten in principe
eindeloos op z'n nazaten over. Alkmaar besloot in 1518 z'n
verplichtingen af te kopen met zo'n 3000 pond. Dan was men in
één keer van die voortdurende ergernis af.
Intussen had de zoon van Claes -met de merkwaardige naam Dirck
Symonss.- een godewelgevallige bestemming bedacht voor de aan
houdende stroom judaspenningen.
Het werd een klein Proven- of Oudemannenhuis, vlak bij zijn
woning,in de Schoutenstraat. Dus op geringe afstand van de
Grote Kerk. Er kwamen zes kamertjes met een eigen privaat en
schoorsteen, plus een gemeenschappelijke ruimte. De proveniers
kregen 'een joncwyf om het luyden te bedienen'. Ze waren ver
plicht om elke dag ter hoogmis en ter vesper te gaan. Dat kon
natuurlijk gemakkelijk vanuit het Hooge Huys worden gecontroleerd
Het hele reglement waaraan men zich te houden had en dat daarom
vier keer per jaar werd voorgelezen
is een curieus document. Dat houdt
U nog even tegoed.
Het Huis van Zessen, 't oudste hof
je van Alkmaar, heeft als zodanig
tot 1979 gefunctioneerd. Dat is 466
jaar! Het moet haast een record zijn.
Schilderachtig zag het er bepaald
niet uit. Er zijn tenminste geen af
beeldingen bekend die ook maar enigs
zins lijken op ons bekende hofjes.
Het is jammer, maar het is niet an
ders. Als U het wilt zien zoekt U
nummer 2 in de Schoutenstraat. Het is nu een pastoraal centrum
van de Dominicanen. Zij hadden de kerk aan de Laat waarvan nog
een torentje rest, maar dit terzijde.
Wil dit voor ons allemaal echt wat betekenis krijgen moet de
bemoeienis van Niedorp met het Provenhuis lang hebben geduurd.
En wat blijkt uit onderstaande notities? De gemeente Winkel
heeft tot 1806 betaald. Dat is driehonderdveertien jaar
lang, voor 128 huizen 12 gulden en 16 stuivers.
êtt.
