- 25 -
De echte waterkering van dit gebied is uiteraard de zijdewind,
maar wanneer deze is aangelegd is tot dusver onbekend.
Het is in elk geval niet onwaarschijnlijk, dat zowel Oude Niedorp
als het ons bekende Terdiek te 1 ij den hebben gehad onder inbraken
van een steeds groter wordende Waert.
Men kan zich voorstellen - en we denken hierbij speciaal aan de
tweede helft van de 12e eeuw- dat er nogal wat rietschoten
afbrokkelden en op drift raakten naast losgeslagen veen.
En dat zoiets voor lange tijd het aanzien bepaalde van de
Veenhuizer oevers, en voor korte perioden een kreekrug tussen
Oudeniedorp en Nieuweniedorp
Volgens R. Rentenaar (direct, van het Meertensinstafd. Naamk.)
moet men hier toch denken aan twee Deeken.
Juist door de administratieve verwarring is men voor één van de
twee een andere naam gaan gebruiken, een naam die wellicht is
geleend van een mogelijke nederzetting uit de buurt van Deek:
V eenhui zen. Ons Terdiek heeft zijn eigenlijke naam (vrijwel)
mogen behouden. Aldus Rentenaardie ik in deze naar zijn mening
heb gevraagd
Als men iets voelt voor de opvatting dat de Niedorpen Yedorpen
waren, genoemd naar een sinds lang verdwenen water (vergelijkbaar
met andere Ie's, Ye's, Y's en Ee's zoals we ze nog kennen in
Waterland, bij Krommenie, bij Alkmaar en Koedijk) dan zou men
zowel vanuit Dijk als Deek redenerend kunnen opperen dat er
wellicht een Ye lag in dezelfde richting als de geschetste
kreekrug. Een moerasrivier die zijn bestaansrecht verloor toen
het veen gedeeltelijk was verdwenen, of een ander water dat door
de Waert werd opgenomen en aan onze kant verlanddeeventueel
met hulp van een dam tussen de Zuiderweg en de Skarpetweg of
daaromtrent. De Poelen zouden er aan kunnen herinneren en wellicht
is de Gouwsloot er gedeeltelijk uit voortgekomen. Op luchtfoto's
o.a. Robasprod.) is tussen de Skarpetweg en het Van Dam-complex
een brede geul te zien, maar dat zegt niet voldoende omdat men
met deze richting weinig kan aanvangen.
Wat betreft Gouwsloten kan worden opgemerkt dat veel historici
ze als dè dorpsvaarwegen beschouwen van de oude dorpsnederzet
tingen. Bij Oude Niedorp ligt deze sloot aan de noordkant achter
de huizen. Beginnend bij het Horntje vervolgens tot vlak achter
de kerk(terp) richting Terdiekerweg om langs 't Paadje verder
te gaan.(Na de verkaveling ontbreken er wat schakels).
Ik wil eindigen met een aardige vondst, die bij nader inzien
niets voorstelde maar wel aantoont hoe gemakkelijk je op het
verkeerde been gezet wordt: Toen ik bij de rentmeesters Van
Raephorst Dyedieck vermeld zag las ik dat aanvankelijk als 'de
Ye -dijk'( vergelijkbaar met Overdie Over de Ie).
Eureka dus, de herkomst van de Niedorper namen eindelijk duidelijk
aanwijsbaar.. Helaas, Dye bleek als aanwijzend voornaamwoord
Die al herhaaldelijk gebruikt in Die Dieke, Die Dicke en
die Diec(k).
jan keuken
Naschrift: Om na deze toch tamelijk zware kost nog iets luchtigs toe te
voegen: We herkennen uit onze omgeving alle mogelijke plaatsnamen in meer of
minder bekende familienamen. De Nieroppen, Winkels, Langereizen, Moerbeken,
Lutjewinkels, Zijdewinden, zelfs de Venniken,Hoogebieren en Tjallewallen
ontbreken niet. Maar wie kent er Terdieken?? Zou de betekenis van deek
hiervoor misschien verantwoordelijk zijn..