- 4 -
De Sint Werenfriduskerk te Oude Niedorp III
Oude Veenlaag.
Oude Niedorp ligt aan de rand van de in 1629 drooggemaakte
HeerhugowaardVerscholen tussen het geboomte stond aan de
n.w. kant van de Dorpsstraat een oude waterkering langs
de Waert de Ned. Hervormde Kerk, eertijds gewijd aan St.
Werenfridus
Op zondagmorgen 3 april 1977 ging de kerk helaas na
blikseminslag verloren.
Het kerkgebouw stond op een hoogte welke vroeger aan de
west-, noord- en oostzijde omzoomd werd door sloten. Aan de
zuidzijde lag het verheeld aan de vroegere waterkering van
de Waert, de huidige Dorpsstraat dus. Later heeft men de
Dorpsstraat van het kerkplateau gescheiden door een gemet
seld muurtje van baksteen. Door grondboringen is de loop
der sloten vastgesteld.
Aan de west- en noordzijde bevindt zich de begraafplaats die
in de 19e - en 20e eeuw is uitgebreid, waardoor het natuurlijk
aspect van de terphoogte verloren ging. De terp werd op
geworpen op een veenlaag die in het midden van de terp nog
57 cm dik is, hieronder bevindt zich een laagje van ca. 10 cm
slibklei de z.g. 'spier'. Onder dit laagje begint het blauwe
zand, dat hoe dieper men komt, steeds grover wordt.
De reeds gemelde veenlaag neemt naar alle kanten van de terp
af en is aan het randgebied van de kerkhoogte nog slechts
28 cm. Onder de fundamenten van de kerk werd de veenlaag
samengedrukt tot ongeveer 14 cm. De zandlaag meteen onder het
spierlaagje bevindt zich in een waterpasvlak op de zelfde
diepte als de slootbodem.
Een grondboring in de Dorpsstraat, de oude waterkering,
leverde hetzelfde resultaat op, ook hier loopt de veenlaag
door, waarop het dijkje werd opgeworpen. Slibsporen ontbreken
in het dijklichaam, maar aan de kant van de vroegere Waert
valt een geringe aanslibbing te constateren. Het dijkje werd
in verschillende perioden verhoogd. In de vroegste periode
werd er zonder enige verharding over gereden. De eerste ver
harding is het opbrengen van schelpen geweest, met schuiten
zullen ze zijn aangevoerd. Daarna kan men in het dijklichaam
de groei van de puinweg afgedekt met vrij grof grind volgen.
Terzij de van de weg lag een smal pad van een klein soort
keien. Vervolgens werd in het midden van de weg een paarden-
pad gelegd van harde klinkers. In deze eeuw werd dit ver
vangen door een teerverharding
Nog vóór de drooglegging van de Waert werd de waterkering
de huidige Dorpsstraat) slechts onderhouden als zekerheid
voor het achterliggende land, want onder leiding van pastoor
Claesz. Vogelsanck was het buitendijkse land voor deze dijk
ingedijkt en ontstond tussen de jaren 1540 - 1547 de polder
Vogelenzang. Pastoor Vogelsanck overleed in 1547 en werd
begraven in het koor van de Oudeniedorper kerk.
