- 24 -
Over Zwinnen en Aangedijkte landen.
Luchtfoto's
Vanaf ongeveer het begin van deze eeuw zijn luchtfoto's
gebruikt voor archeologisch onderzoek. In eerste instantie
hadden deze foto's vaak een militair doel: Een krijgsmacht
wilde beschikken over een exacte weergave van het eigen
gebied, en in oorlogstijd was men op zoek naar de verdedi
gingswerken van de vijand. Om een greppel van een loopgraaf
te onderscheiden moesten de foto's aan hoge eisen voldoen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn er door de geallieerden,
ook boven ons land, een enorm aantal vervaardigd.
Bij de Topografische Dienst in Emmen kan men ze bekijken en,
zo men wil, laten reproduceren. Helaas ligt Emmen nogal ver
uit de buurt.) Bij het indrukwekkende gebouw prijkt een bordje
van het Ministerie van Defensie.. Dat geeft al aan, dat
het vervaardigen van precisiekaarten van huisuit als een
militair belangrijke aangelegenheid wordt gezien.
Alle veranderingen in ons wegenstelsel, woonwijken, slootjes,
bosjes enz. worden om de vier jaar uit de lucht gefotogra
feerd. De topograaf gaat er dan nog wel met de fiets op uit
om de puntjes op de i te zetten.
Tegenwoordig kan er zelfs gebruik worden gemaakt van infra-rood
fotografie, waarbij temperatuurverschillen op bepaalde landerijen of in
een bomenbestand d.m.v. verschillende kleuren informatie verschaffen
over de gezondheid van de beplanting.)
Topografische kaarten zijn natuurlijk geschikt als uitgangs
punt voor het vervaardigen van grovere gebruikskaarten van
grote gebieden, maar ze krijgen vooral waarde voor het
preciese werk van landschapsarchitecten, veldbiologenarcheo
logen, landindelers en niet in de laatste plaats: wandelaars
en fietsers. Wolters- Noordhoff geeft momenteel prachtige
topografische atlassen uit die ook voor de toerende auto
mobilist het landschap herkenbaarder maken.
De oudste topografische kaarten bewijzen ons goede diensten
om onze gebieden in hun historische ontwikkeling te volgen.
Ze zijn beschikbaar vanaf 1860. Men kan ze per stuk bestel
len bij de Dienst in Emmen of samengevoegd tot een historische
atlas bij Wolters-Noordhof fVoor omstreeks de eeuwwisseling
kan men bij Robas Producties terecht; overigens ook voor een
atlas met luchtfoto's.
Om terug te keren tot de luchtfoto's: archeologisch interes
sant zijn bijv. de z.g. bodemmerktekens. Dat zijn kleurverschil
len in pasgeploegde grond. Vroegere watertjes kunnen gevuld
zijn met materiaal dat de vochtigheid korter of langer vast
houdt dan de omgeving. Ze worden uit de lucht zichbaar als
lichtere of donkere lijntjes. Begroeiing op nattere onder
grond levert soms gewasmerktekens'cropmarks). Het wordt
daar hoger en blijft langer groen.
Op luchtfoto's van de Groetpolder en omgeving, gemaakt april
'89, zijn oude wadgeulen gedeeltelijk terug te vinden die voor
de indijking in 1844 in dat deel van de Zuiderzee aanwezig
waren,.Ze kenmerken zich vnl. als lichter gekleurde dubbele
slingerende lijnen zo iets als zeer brede karresporen
