- 5 -
"Het dagelijks leven in Holland in 1840"
Zo als bekend mag worden verondersteld berdenken we dit jaar
het feit dat Noord- en Zuidholland honderdenvijftig jaar gele
den bestuurlijk zijn gesplitst om als afzonderlijke orovincies
verder te gaan.
De Culturele Raden van Noord- en Zuidholland hebben in 1988
deze gebeurtenis aangegrepen om een wedstrijd onder de histo
rische verenigingen uit te schrijven met als titel: Het dage
lijkse in Holland in 1840
De bedoeling was hierbij dat men in de archieven een onderzoek
zou instellen naar gegevens hoe men omstreeks 1840 woonde,
leefde en werkte, kortom wat was er olaatseljjk of reionaal gaan
de in die tijd.
Enkele tientallen historische verenigingen hebben aan dit pro
ject deelgenomen waarvan de resultaten in november 1990 offi
cieel bekend gemaakt zullen worden.
Voor onze stichting heeft ondergetekende een uitgebreid onder
zoek gedaan in enkele archieven waarvan de verkregen gegevens
zijn beschreven in een vijftigtal pagina's tellend epistel.
Een gedeelte hieruit te weten "Het Onderwijs", treft u hierbij aan,
Aat Wit.
Het onderwijs.
Vergelijken we het omstreeks 1840 gegeven onderwijs in de "Niedor-
perkogge" met wat in wijde omgeving gebruikelijk was, dan kan ge
steld worden dat het onderwijs hier niet slecht was.
Er waren vijf scholen met in totaal drie onderwijzers in de tweede
rang en vier onderwijzers in het bezit van de derde rang.
Door het afleggen van een examen konden de onderwijzers een bepaal
de rang behalen.
Op de plattelandscholen waren de bezitters van de eerste rang dun
gezaaid. Voor de tweede rang was vereist dat de onderwijzer bedre
ven zou zijn in: "het zowel gewoon als kunstmatig lezen". Hij dien
de: "een goede nette hand van schrijven te hebben, alsmede de
rekenkunde behoorlijk te beheersen".
