- 20 -
GREPEN UIT DE GESCHIEDENIS VAN NIEUWE NIEDORP EN WINKEL.
2 NOVEMBER 1676.
In het anders zo stille en vredige dorpje Winkel heerst een enorme drukte. Duizen-
de mensen zijn uit dorpen en steden van heel West-Friesland naar Winkel gekomen om
de openbare terechtstelling van Dirck Nanningsz. te zien. Voor het raadhuis is een
schavot gebouwd, Mr.Tobias Prom, de scherprechter van Haarlem is aanwezig en over
het dorp en de mensen hangt een geladen spanning om de gebeurtenissen die komen gaan.
De schepenboeken van die tijd geven een punctueel verslag van de oorzaak en het ge
volg van deze terdoodveroordeling. Het begint met de aanhef:
EXHIBITIUM IN JUDICIO DER STEDE WINCKELDEN 27e 0CT0BER 1676.
Geschreven door secretaris Sijvert Schagen.
Corte ende sommiere aenwijsinge van de confessie (is bekentenis) van Dirck Nanningsz,
gedaan tijdens zijn gevangenschap aen Mr.Hendrick Reijnst, Schout der Stede Winckel,
daerop extra ordinaris recht werd versocht.
Dirck Nanningsz.1 heeft getracht de twee kinderen van zijn broeder Pieter Nanningsz.
te vergiftigen om in het bezit te komen van zijn broeders nalatenschap. Het oudste
kind is gestorven, het andere heeft men in leven kunnen houden. Het oudste kind over
leed 11 September 1676 om tien uur in de avond. Dirck heeft op 19 Oct. 1676 zijn
daad bekend en op schrift bevestigd. (Zondag 6 September rattekruid gekocht in Bar-
singerhorn bij Dirck Keesman). Vrijdag daaropvolgende gebruikt op een "stuck boter
ende broot met geroockt vleijs".
Namentlijck hij, Dirck Nanningsz, sittende voor Adrijaen Slotemakers, zijn buermans
huijs, alwaer de voorzegde kinderen bij hem zijn gekomen, die hij bekent, toen van
het meergemelde stuck boter en broot, beeties gegeven te hebben.
Hij heeft begaan crimen paricidu, ofte vader en moedermoort. (Opm. Parricidium is
moord van verwanten).
Soo concludeert den Officier der Stede Winckel uijt naem ende van wege haer Ed:
Grootmogende Heeren Staten van Hollant ende Westvrieslantdat den gevangene ter
sake voorzegt, sal werden gecondemneert, (is veroordelen) gebracht te werden ter
plaetse daer men alhier gewoon is, criminele justitie te doen ende aldaer geleijt
te worden op een kruijse, omme alsoo levendich van lit tot lit te werden gerabraekt,
datter de doot op volge. Sijn lichaem voort werde op een horde gesleept nae het
galgevelt ende aldaer op een rad geleijt tot een spiegel en exempel van andere, soo
lange tot het lichaem van de lucht en de ravens sal sijn verteert, ende vorders ge
condemneert in de kosten ende mijsen^ van de justitie, met conficatie van alle
sijne verdere goederen. Daarna volgde de sententie, dat is de uitspraak.
SENTENTIE
Soo ist, dat schepenen der Stede Winckel met rijpe deliberatie doorgesien
ende overwogen hebbende alle hetgene ter materie dienende is, doende recht, in name
en vanwege de Heeren Staten van Hollant ende Westvrieslant, condemneren hem mits-
desen gebracht te werden ter plaetse daer men gewoon is justitie te doen ende al
daer geexecuteert te werden met den swaerde, dat er de doot toe volght.
Condemnerende hem vorder in de kosten en de mijsen van de justitie, met confiscatie
van sijn vordere goederen, soo verre nae regten behoort, gedaen in Winckel bij de
Heeren Schepenen Jan Arijaansz. Tol, Jan Jansz.Swart, Pieter Broersz., Jan Cornelisz.
de Boer, Pieter Jansz.NouweboerSijmon Jansz.Tade en Gerrit Pietersz.Kroon ende
gepronuncieert op Schepens camer den Tweeden November Anno 1676.
In kennisse van mij Secretaris Sijvert Schagen.
1. Dirck Nanningsz, out omtrent 50 jaren, had een vrouw en vier
kinderen. Hij kocht voor een stuijver rottekruijd, later nog
voor een oortje en voor drije groot.
2. Mij se zijn de gerechtelijke kosten.
