- 24 -
Bij Blokhuizen is een zeer oude begraafplaats blootgelegd
waarin honderden skeletten werden aangetroffen. Dit grafveld
is waarschijn lijk een huiveringwekkende herinnering aan de ramp
spoed in Geddingmore (informatieblad 7
Men neemt aan, dat Haringhuizen onder de naam Nieuwkerc gesticht
is door vluchtelingen uit het t ij del ij konbewoonbare gebied.
Het werd een betrekkelijk kleine gemeente, met het slikven( gebied
grenzend aan de Westermoerbeek en de Poepekaai.
Oostelijker kwam wellicht een deel van Geddingmore te ver van
nieuwe vestigingen af te liggen om voorshands (weer) in gebruik
te nemen. Uiteindelijk zou het bij Nieuwe Niedorp komen.
In 1309 worden de Schager - en Niedorper Kogge Nuwedorpe genoemd.
Deze naam liegt er niet om. Er moeten verscheidene nieuwe vesti
gingen in dit gebied aangewezen kunnen worden om zo'n betiteling
te rechtvaardigen. Welke dorpen komen in aanmerking?
Uiteraard Nieuwkerc en Nieuwe Niedorp, maar dat kan niet genoeg
zijn. Oude Niedorp blijft voorlopig geplaatst in de 10e eeuw.
Barsingerhorn komt moge lijk in aanmerking en verder uiteraard
Winkel
Van Winkel is lange tijd aangenomen, dat het veel ouder was.
Dat was vnl. gebaseerd op de Rijmkroniek van Melis Stoke.
Hij leefde van 1235 tot 1305 en was in dienst van de Hollandse
grafelijkheid. De Rijmkroniek behandelde de geschiedenis van Holland
tussen 689 en 1305. Volgens Stoke werd graaf Arnulf tegen het einde
van de 10e eeuw op Winkelmeet door de Westfriezen verslagen.
Daar wordt op dit moment anders over gedacht. Stoke zou het af
en toe met de waarheid niet al te nauw hebben genomen en een
verhaal hebben gecomponeerd waarmee hij zijn broodheren een plezier
deed. De naam Winkelmeet zal tussen 1235 en 1300 zeker betekenis
hebben gehad die met Winkel verbonden kon worden, maar we zijn
dan al ruimschoots het tijdstip gepasseerd waarop Geddingmore ten
onder ging. Meilink plaatst de verloren strijd van Arnulf in Zuid-
Holland
9
Winkelmeet (made of miede) kan men heel letterlijk als hoek weiland
nemen. Andere interpretaties zijn ook mogelijk, b.v. weiland bij
Winkel of weidegebied liggend in een hoek. Wat dit laatste betreft:
in het boek over Noordhollandse Plaatsnamen van Jan Pannekeet
wordt Winkel in verband gebracht met de hoek in de Westf riesedijk
Dan zou deze plaats omstreeks 1250 gesticht moeten zijn.
Dat is onmogelijk, omdat men dan bij het uitkomen van Stoke's
kroniek onmiddellijk had gemerkt, dat hij onzin schreef.
Bovendien kan nog worden opgemerkt, dat zowel de inspringende
als uitspringende hoeken langs de Zuiderzee 'horns' werden genoemd.
Als we terugdenken aan een naam die in de eerste helft van de 12e
eeuw bij Geddingmore werd genoemd - Overewinkel - is nog een andere
verklaring mogelijk: Een vestiging over de Winkel, waarbij een
moerasbeek deze naam draagt omdat hij zo'n hoekig (of bochtig)
verloop heeft.(We kennen al zo'n riviertje noordelijk van de
Vinkeveense Plassen!). Winkelmeet zou dan een weidegebied(je
kunnen zijn, dat grensde aan de veenstroom met deze naam.
Hoe zit het dan met de gevolgen van de overstromingen aan het
eind van de 12e eeuw? Is Winkel mogelijk gespaard gebleven omdat
het betrekkelijk ver van de uit het noordwesten en noorden
komende overstromingen lag? Of is het vernield en ongeveer
op de zelfde plaats weer herbouwd?
Ik zie wel iets in het laatste. De vraag naar 'nuwe dorpen' kan
dan enigszins bevredigend worden beantwoord.
Overigens wil ik in een volgende aflevering nog uitgebreid op
de gemeente Winkel terug komen.
