- 16 - Iets over het ontstaan, de ontginning en bewoning van ons gebied. II In het vorige informatieblad is er uiteraard al de nodige aandacht besteed aan de ontstaansgeschiedenis van onze omgeving: het Gat van Bergen, het uitgebreide kreekruggenstelsel in het noordelijk deel van Westfrieslandde veenbedekking en de algemene ontginningsproblematiek. Er is van uitgegaan dat een verschuivende ontginning in het westelijk deel van de gemeente nog betrekkei ij k weinig beinvloed werd door overstromingen vanuit het noordwesten ('t Zijpegebied eenvoudig, omdat we aannamen dat Oude Niedorp al in de 10e eeuw bestond Maar mocht het feit, dat een Dirk II tussen 939 en 988 goederen te (Oude) Niedorp aan Egmond aanbood onjuist blijken -en dat zou best eens kunnen- dan liggen de zaken natuurlijk anders. Namen als Nienthorp (11e eeuw) of Nethorpe (1180?) kunnen wel aardig vertaald worden in (Oude) Niedorp, maar er is geen absolute zekerheid dat het geen andere vestigingen betreft die bijv. door Middeleeuwse overstromingen vernietigd zijn, of in de loop der tijd gewoon een andere naam kregen (zoals Nieuwkerc Haringhuizen werd). Voorlopig nemen we maar aan, dat Oude Niedorp in de 10e eeuw ontstond, ongeveer op de wijze die in de vorige aflevering ge schetst is. De richting van de ontginning was noordwest - zuidoost. Haaks op het veronderstelde uitgangspunt: de Westermoerbeek. Om zich enigszins te beschermen tegen instromend moeraswater vanaf de nog woeste oostelijke z ij kant der ontginning, zal daar ongetwijfeld een dijkje zijn aangelegd,met een onontbeerlijke af- wateringssloot. Op het bijgevoegde topografische kaartje uit 1880 en op blz.25 in het vorige informatieblad kan men de oostelijke begrenzing van het Oudeniedorper gebied nog eens nader bekijken. Tussen de Wester- en Oostermoerbeek trekt men de Hoogsloot met de Poepekaai door naar het zuiden. De lijn gaat vlak langs de doorbraakgeulDe bocht in deze geul werd in de 17e eeuw ingepolderd als 't Ouden Dijckgen'De naam is klaarblijkelijk ontleend aan de nu verdwenen oostelijke scheidingsdijk (of zijtwende). In de huidige tijd kan men vanaf de Raaksmaatsweg nieuwsgierig in de richting van de Moerbeek of 't Veld kijken: er is geen spoor van een begrenzing te vinden. Overigens ook niet van het oude poldertje. De moderne verkaveling heeft alleen wat ruimte gelaten voor de hogere ligging van enkele erven (o.a. van het W 0 L gemaa 1en voor het geleidelijk verloop van een kreekrug.. (Misschien toch nog de moeite waard om daar eens naar uit te zien aan die, naar mijn smaak, wat treurige Raaksmaatsweg. Ik denk nog wel eens terug aan de tijd dat ik hier schaatste. Wat gebeurde er met het natte gebied dat de Oudeniedorpers op hun tocht naar het zuidoosten achterlieten? Grote delen lagen inmiddels te ver van huis om er veel zinvols mee te kunnen doen. Veenmos en struikgewas namen weer bezit van het gebied totdat er door anderen opnieuw pogingen zouden worden ondernomen om hier een bestaan te vinden. Armere veeboertjes, die genoegen wilden nemen met wat anderen achterlieten.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Informatieblad stichting Historisch Niedorp | 1988 | | pagina 17