31
Taco Scheltema, Jeannette van Delen en Cornelis van Foreest, ca. 1803. (Stedelijk Museum Alkmaar, bruikleen St. van Foreest en van Egmond van de Nijenburg)
niet goed in zijn vel zat. Heel ongewoon voor hem was een
hooglopend conflict dat hij als penningmeester van de Zijpe
en Hazenpolder had met het overige bestuur. Het hoeft niet
te betekenen dat hij totaal ongelukkig was, maar erg goed
ging het in elk geval niet. Het staat vast dat hij na 1820 met
zijn gezondheid sukkelde.
Dit contrasteert met zijn collega Van der Palm, die tevens
een goede vriend was en wiens dochter met zijn zoon Dirk
trouwde. Van der Palm, die weliswaar zes jaar jonger was,
ging na zijn bestuurstijd in Den Haag in 1806 opgewekt
verder met zijn professoraat in Leiden, waar hij tot grote
roem steeg. Vooral door zijn redevoeringen bij algemene
feestdagen werd hij een nationale figuur. Hij was een vurig
aanhanger van het koningschap van Willem en werd zelfs
een inspirator van de leus 'God, Nederland en Oranje'.
Tegelijkertijd blijkt hij erg zwijgzaam te zijn geworden over
zijn patriottisch-Bataafse verleden, een zwijgzaamheid
die ook te vinden is bij vele generatiegenoten. Er is alle
reden om aan te nemen dat dit ook van Foreest gold.
Er is echter geen enkele aanwijzing dat Foreest Van der
Palms welsprekende enthousiasme voor het Oranje
koninkrijk deelde. Eerder krijg je bij hem de indruk van een
ongemakkelijk stilzwijgen. Het is zelfs aannemelijk dat de
onbekendheid van zijn familie met zijn Bataafse verleden is
begonnen bij zijn eigen stilzwijgen.
Jeannette overleefde haar man vijf jaar. Van haar bestaat
helaas geen apart archiefdeel, in tegenstelling tot andere
Foreesten-vrouwen zoals Foreests moeder. Wel zijn
Jeannette's sporen zichtbaar in Foreests archief. Zij heeft
kennelijk meegeholpen aan het bijhouden daarvan en
heeft dat voortgezet na zijn dood. Behalve een aantal
herinneringsbriefjes in het archief bezitten we drie gedichten
die zij geschreven of overgeschreven heeft. Met nog wat
terloopse echo's van anderen krijgen we daaruit een indruk
van haar karakter als een opgewekte en geestige vrouw
die niet bang was om een beetje te spotten met gewichtige
zaken, maar die ook haar donkere en soms bittere kanten
had. Bij dat laatste kan verdriet om het vroege verlies
van twee van haar kinderen een rol gespeeld hebben. Op
Nijenburg hangen pendant-portretten van Jeannette en
Foreest die rond 1803 zijn gemaakt door Taco Scheltema.
Zoals ander werk van deze schilder zijn het levendige
portretten die een echt menselijke indruk geven.
Cornelis van Foreest (1756-1825): beginselvast bestuurder
in een tijdperk van revoluties, Verloren, Hilversum. Verschijnt
zomer 2021, omvang ca. 320 pp., prijs ongeveer 25,-. Te
bestellen bij de boekhandel en bij de uitgever, https://verloren.
nl/cornelis-van-foreest. Het boek wordt gepresenteerd in
Heiloo, waarbij de uitgever met boeken aanwezig zal zijn.
Gemikt wordt hiervoor op eind augustus, bij tegenvallende
corona-omstandigheden begin oktober. Let op nader bericht.
Eerdere publicaties hierover van Peter J. Tomson:
'Boeken vertellen een verhaal: Het patriottisch engagement
van Cornelis van Foreest (1756-1825)', De boekenwereld,
tijdschrift voor boek en prent 27 (2011) 258-273.
'De manhafte kapitein C. van Foreest', Oud Alkmaar 36/2
(2012) 42-51.
