NDE BESTUURDER UIT EEN ONBEKEND TIJDPERK
Een Cornelis van Foreest (1756-1825)
De onbekende 'Foreest'
Peter Tomson
Het buitenhuis Nijenburg en de daarmee verbonden
geschiedenis van de familie Van Foreest mogen zich in
Heiloo verheugen in een continue, warme belangstelling.
Verheugend is ook hoe deze belangstelling uitdrukking
vindt in de Heylooer Cronyck en in verschillende activiteiten
van de Historische Vereniging Heiloo, zodat het huis en de
familiegeschiedenis een breder gedeeld cultuurhistorisch
bezit kunnen worden. In het licht daarvan is het op zijn
plaats, op deze bladzijden nog eens aandacht te besteden
aan het leven van Cornelis van Foreest (1756-1825).
Welbeschouwd was hij misschien de meest markante
van de Nijenburgse Foreesten. Toch is zijn leven en werk
grotendeels onbekend gebleven. Deze onbekendheid te
doorbreken is het doel van een boek dat ik in voorbereiding
heb. Ik dank de redactie voor de gelegenheid om het bij de
lezers te introduceren.
Eerst over zijn naam. Ik zal Cornelis hier, zoals ook in mijn
boek, aanduiden met de roepnaam die hij in zijn directe
omgeving had, namelijk 'Foreest'. Op die manier hoef ik
hem niet steeds te onderscheiden van zijn grootvader en
zijn kleinzoon, die allebei dezelfde voornaam droegen. Ook
zijn vrouw Jeannette van Delen noemde hem in gesprekken
en aantekeningen eenvoudigweg 'Foreest'.
Bekend is dat Foreests grootvader Cornelis (1704-1761)
onder meer als bestuurder van de Hoornse 'Kamer' van de
Verenigde Oostindische Compagnie grote rijkdom verwierf
en bovendien van zijn tante Maria (van Egmond) van de
Nijenburg het gelijknamige landgoed erfde. Zo werd hij een
van de rijkste mensen van het Noorderkwartier. Toen zijn
zoon stierf moest zijn kleinzoon, 'onze' Foreest, de erfenis
delen met vijf broers en zusters, maar hij erfde als oudste
zoon het landgoed Nijenburg. Vervolgens werd onder
Napoleon de evenredige erfdeling ingevoerd. Dat was geen
probleem voor Foreests enig overgebleven kind, zijn zoon
Dirk. Voor diens talrijke kinderen was het echter een hele
opgave om Nijenburg met de landerijen bijeen te behouden.
Het lukte de oudste, Cornelis (1817-1875), alleen door te
M. Tavenier, Nijenburg, 1787 (Familiearchief Van Foreest, inv. nr. 880)
27
