Jacht in de Nijenburgse bossen
De Koude Keuken
Overbosch
10
de gemeente Heiloo, de Provincie en het Rijk, verkocht aan
Natuurmonumenten. Alleen het huis is in 2004 verkocht aan
Vereniging Hendrick de Keyser.
Behalve als paardenweide heeft de Kortelingen van 1946 tot
1955 ook dienst gedaan als sportterrein voor de Alkmaarse
Mixed Hockey Club. Er werden sportdagen gehouden o.a. voor
scholieren, atleten en ook voor de concours-hippique. In 1972
schonk de 'Grosmarkt' voorwerpen voor een trimbaan op het
grasveld.
Al in de 17e eeuw was het door Gerard van Egmond van
de Nijenburg op de strandwal aangelegde landgoed een
belangrijk jachtgebied en is dat eeuwenlang gebleven. Het
huis Nijenburg stond er toen nog niet. Wel een jachthuis,
De Groote Woninge genoemd, dat alleen voor jachtpartijen
werd gebruikt. Toen Maria van Egmond van de Nijenburg in
1742 overleed, kwam het landgoed toe aan de familie Van
Foreest. In de Blauwe Kamer van het huis wordt naar de jacht
verwezen. Ter gelegenheid van haar huwelijk in 1730 heeft
Maria deze pronkzaal laten inrichten met een symmetrische
wandbetimmering. Hierop zijn grisailles geschilderd, ook
wel grouwtjes genoemd. Deze zijn geinspireerd op de
Metamorphosen van Ovidius, verhalen met als hoofdgedachte:
alles verandert voortdurend, niets blijft. Twee van de drie
panelen illustreren deze filosofische gedachte. Ze verwijzen
naar de activiteiten waar men zich door de eeuwen heen op
Nijenburg mee bezighield: tuinieren en jagen. Het rechter
paneel verwijst naar de tuinen, het linker naar de bossen en
stelt een jachttafereel voor. Men ziet Diana, godin van de
jacht. Zij draagt een kort gewaad, pijlentas op haar rug en
een boog in de hand. Iemand brengt haar een geschoten
haas. Als zij tijdens het jagen besluit om naakt in een vijver te
gaan baden, wordt zij bespied door een jager, Actaeon. Zij is
dan zo beledigd dat zij hem voor straf verandert in een hert
dat verscheurd wordt door zijn eigen jachthonden: dat alles
voortdurend in verandering is, wordt hier tot in het absurde
verbeeld.
Over de van oost naar west lopende Kraaienlaan belanden
we op de Koude Keuken, een oude picknickplaats. In de tijd
dat er nog gejaagd werd, kwamen de jagers en drijvers tijdens
een jachtpartij op deze vijfsprong bijeen om hun 'koude' lunch
te gebruiken. Vanuit het huis werd deze maaltijd hiernaartoe
gebracht.
Evenwijdig aan de Kerkelaan, achter de huizen langs, ligt
een laantje dat door het z.g. Spokenbosch loopt. Door
zijn gedeeltelijke begroeiing met hoge sparren was het
beneden nogal donker. In de bomen nestelden vele eksters
die met hun ratelend gekras de sfeer nog onheilspellender
maakten. Misschien dat daardoor in de volksmond de
naam Spokenbosch ontstond. De Spokenboschlaan in het
Blockhovepark is naar dit bosje genoemd.
De Kraaienlaan loopt verder in westelijke richting over de
spoorwegovergang naar de Stetlaan die toegang geeft tot het
Overbos. Een stet is een los- en laadplaats aan vaarwater.
Aan het uiteinde van deze laan bevond zich vroeger de
Egmondermeer. Later, na de droogmaking, de Egmondervaart
waardoor men een vaarverbinding had met Egmond-Binnen,
Egmond aan de Hoef en Alkmaar.
In het westelijke deel van het bos liggen vier pachtboerderijen
die behoren bij het landgoed Nijenburg. Twee hiervan kwamen
reeds ter sprake onder het hoofdstuk 'Vier rechte lanen'. De
in 1960 gebouwde boerderij Het Stet ligt aan het einde van
de Stetlaan. Dit was aanvankelijk een veeboerderij en is nu
De Koude Keuken, de vijfsprong waar de jagers de lunch gebruikten. Foto: Dick Slagter
