Wonen en bedrijvigheid aan de
Westerweg in de vijftiger jaren
Hoog en laag
marrietta hennie en margo lammers op
HEK AAN HET EINDE VAN DE EWISLAAN
Puntdakhuizen
De bakkerij
•r-
Gezicht van af de Ewisweg in westelijke richting (ca. 1960) met in de verte de boerderij van P. Bakker, 'de bulloper', later Hein Bakker. Nu bevinden zich hier op
de voorgrond de woonwijken Vrieswijk, Termijen en Mariënstein. Foto: collectie Fred Houtenbos
bevond zich nog aan deze zijde van de weg de woning van
timmerman C. de Zeeuw (nr. 6). Verder het land in liep in de
richting van Egmond een uit de middeleeuwen stammend
dijkje dat in de middeleeuwen doorliep tot de Vaart waar
zich een stet (haventje) bevond. Op de kaart van Dou: het
"Groene Dyckie", later - in de volksmond - de "Westerdijk".
Daar woonde op nummer 3 Piet Bakker, de 'bulloper'. Hij
placht zijn komst gewoonlijk aan te kondigen met een toeter.
Zijn dochter woonde met haar zoon achter de boerderij in
een omgebouwde goederenwagon.
De Ewislaan was in de vijftiger jaren een rustige weg. De
laan was maar ten dele bebouwd met (aaneengesloten)
woningen; aan beide zijden ongeveer 15 woningen. Het was
een bijzonder kinderrijke straat; er woonden voornamelijk
grote gezinnen. De (vele) kinderen konden wel rustig op
straat spelen, want er waren maar drie families in het
bezit van een auto, de familie Van Ammers (nr. 27), de
familie Bonnewit (nr. 8) en de familie Robert (nr. 24). De
heer Van Ammers was aannemer en makelaar. De heren
Bonnewit en Robert waren beiden vertegenwoordigers,
respectievelijk in textiel en levensmiddelen. De
verschrikkelijke oorlogstragedie van de familie Bonnewit
is elders beschreven. (Zie: Heiloo in oorlogstijd, 1 en 2 en
Stolpersteine in Heiloo, De Graaf/Gieltjes, 2011-2019.)
De heer Jean Robert was een bekend figuur in Heiloo als
regisseur van de door Jan Lammers, wonend op nummer 3,
opgerichte R.K.-toneelvereniging "Het masker".
De laan telde een aantal ambachtslieden, sommigen met
werkplaatsen aan of achter hun woning. De heer Duin (nr.
10) was marktkoopman (bloemen en planten), de heer
Oudhoff (nr. 32) was bomenrooier en had een houtzagerij, de
heer Zoon (nr. 19) was stratenmaker en Henk Kooijman (nr.
1) had een meubelmakerij.
Aan het einde van de weg begon, vooral voor het oog van
de kinderen, de 'wijde wereld'.
De Westerweg is een zeer oude 'heerweg' in de noord-
zuidrichting van Alkmaar tot Limmen op de in 2000 jaar
v.C. ontstane strandwal. Lange tijd trof men langs deze
weg verspreide bewoning aan. Later werden op de
'inbreiplekken' meer woonhuizen en boerderijen gebouwd.
In het deel van de Westerweg dat in dit artikel wordt
gerekend tot de Ewisbuurt trof men zo rond 1955 naast
bewoning ook veel bedrijvigheid aan.
Onze rondgang op de Westerweg van circa 1955 start ter
hoogte van de toegang tot de wijk "Hoog en Laag".
10
Aan de westkant van de Westerweg naast het R-K-kerkhof,
dat circa 1860 naast de kerk werd gevestigd, bevond zich
de boerderij van K. Hareman (nr. 269). Aan de overzijde
van de Westerweg bezat hij een een stuk grond met de
(oude) veldnaam "Hoog en Laag". Eind 1955 is daar de wijk
met dezelfde naam gebouwd. Een wijk met kleine, iage,
huisjes met rode pannendaken bestemd voor bejaarde
inwoners. Centraal in de wijk stond een huisje dat "het
kasteeltje" werd genoemd. Op het dak stond een windwijzer
met de figuren van een mannetje en een vrouwtje. Hoog
en Laag was een sterk beeldbepalend wijkje dat vanaf
1998 moest plaatsmaken voor een complex van een
aantal grote, hoekige flatgebouwen met appartementen
duidelijk op het station georiënteerd, want getooid met
de namen Spoorzicht, De Halte en Het Sein. Een replica
van de oude windwijzer bevindt zich in de hal van het
appartementengebouw De Halte.
Aan de westzijde van de Westerweg, een drietal huizen
ten zuiden van de boerderij van Hareman, bevond zich
de boerderij van Klaas van der Steen. De tuingronden
bevonden zich achter zijn (stolp)woning aan de westzijde
van de Westerweg. Toen aan het einde van de zestiger
jaren ruimte moest worden gemaakt voor de toegang van
de nieuw te bouwen "Akkers" is de boerderij afgebroken
en daarna werd de woning aan de zuidkant van de
nieuwe toegangsweg Kerkakkers (Westerweg nr. 279)
verbouwd. Daar waren een installatiebedrijf (Tromp), later
een ruitersportwinkel (MJL) en nog later een bloemist
gehuisvest. Thans (2019) zijn er plannen voor een te
vestigen appartementengebouw.
Aan de overzijde van dit deel van de weg en verderop
naar het zuiden aan beide zijden is voor de Tweede
Wereldoorlog aan de Westerweg een beduidend aantal,
Puntdakhuizen Westerweg (Ewisbuurt) ca. 1955
voor Heiloo karakteristieke, puntdakhuizen gebouwd. De
Gruijter en Stoffers geven een plausibele verklaring voor
het relatief grote aantal van dit type woningen in Heiloo:
kostenbesparing.
Omdat men gebruik maakte van eenzelfde ontwerp, de
huizen door een aannemer in serie konden worden gebouwd
en pannendaken goedkoper waren dan muren, konden in de
financieel moeilijke jaren voor de oorlog aanzienlijke kosten
worden bespaard.
Een zevental woningen verder naar het zuiden voorbij de
boerderij van Van der Steen bevond zich de (luxe) bakkerij
van Dorus Leek (nr. 293). Oorspronkelijk stond hier een
stolpboerderij (in de voorgevel gedateerd 1878). In de
boerderij werd circa 1915 een bakkerij begonnen. Daartoe
werd het pand in de loop der tijd verbouwd. De bakkerij
bevond zich in een uitbouw aan de zuidkant van het pand.
De bakkerij werd in 1958 overgenomen door P. van Veen.
Bejaardenhuisjes aan het Hoog en Laag met links "Het kasteeltje" met de
windwijzer. Op de foto is het vrouwtje van de windwijzer verdwenen. Foto:
collectie Fred Houtenbos
11
