DE DIE, HET DIE
WD'
Eeuwenoud cultuurgebied, Prachtige natuur
De Die, eeuwenoud cultuurgebied
Schaatsen
In de Heylooer Cronyck die nu voor u ligt zijn een aantal
uiteenlopende artikelen opgenomen die natuurlijk met elkaar
gemeen hebben dat ze over de historie van ons dorp gaan.
Aan bod komen zaken die door mensen gemaakt zijn maar
ook mensen zelf die door hun verhaal voor ons de verleden
tijd weer laten leven. Naast deze onderwerpen leren we
ook een redelijk ongerept natuurgebied kennen waarvan
we maar zullen hopen dat het niet al te zeer aangetast gaat
worden door de veranderingsdrift van de hedendaagse
mens.
Op 20 september hield Jaap de Graaf een drukbezochte
presentatie van zijn nieuwste boek over De Die, een
eeuwenoud cultuurgebied bij Heiloo met prachtige
natuur. In deze Cronyck geeft hij daarvan een uitgebreide
samenvatting weer met prachtige foto's.
Het verhaal over de Oude Ewisbuurt van Wim Buwalda
geeft ook een goed inzicht in de veranderingen die zich
in de loop der jaren in de leefgemeenschappen in Heiloo
voltrokken hebben. Zijn artikel beschrijft met name de buurt
vanaf 1955 maar de schrijver grijpt verschillende keren op
een verder verleden terug om alles in het juiste perspectief
te plaatsen. Ook eerdere publicaties van leden van onze
vereniging betrekt hij in zijn verhandeling zodat het een
goed afgewogen geheel is geworden.
Een onverwacht aangeleverde zak met oude brieven,
aantekeningen en foto's bracht Simon de Smeth ertoe een
verhaal te schrijven over de familie Ivangh. Voor ons is
natuurlijk de Heilooër-tak van die familie interessant en het
verhaal daarvan eindigt nogal dramatisch. Een voorbeeld
hoe moeilijk oudere mensen het ook vroeger vonden om
hun zelfstandigheid op te geven.
Vervolgens een aflevering uit de serie "Zo was het", van
Dick Slagter. Deze keer over de plek waar nu Landschap
Noord-Holland en woningcorporatie Kennemer Wonen hun
kantoor hebben staan. Een nogal verscholen plek vlak bij
de spoorbaan die zo prominent ons dorp doorklieft. Een
voorbeeld daarvan vinden we o.a. terug in het verhaal over
de Oude Ewisbuurt.
Hierna leest u een aanvulling op het artikel dat wij in juni
2017 plaatsten en dat De Rimboe betrof. De schrijvers
van het betreffende artikel Dick Slagter en Jan de Gruijter
vinden de aanvulling van W.A.M. Admiraal op hun verhaal
waardevol. Temeer omdat het een episode uit de Heilooër
geschiedenis in verbinding brengt met het gebied in
Gelderland waar Jan al jaren woont.
Van Joop Tulp een verhaal over Sinterklaas in Heiloo. Joop
is naast secretaris van onze vereniging vooral een groot fan
van Sinterklaas. Dat laatste blijkt wel uit de liefdevolle wijze
waarop hij de geschiedenis van de goedheiligman in Heiloo
beschrijft.
Tenslotte een tweede bijdrage van Wim Buwalda. Hij maakt
ons deelgenoot van de restauratie van de noordmuur
van Nijenburg's boomgaard. Hierbij komt nog heel wat
kijken en alleen al de keuze van de soort voeg tussen de
handvormstenen luistert heel nauw.
De redactie hoopt dat u weer veel leesplezier zult beleven
aan deze uitgave van de Cronyck. Tevens wensen wij al
onze lezers fijne feestdagen en alvast een voorspoedig
nieuwjaar.
Namens de redactie,
Jan C. van der Giessen
2
Jaap de Graaf
De Ee, Het Ye, D'Ye, Tije, Tye, De Ye, de Die, het Die,
allemaal schrijfwijzen voor hetzelfde, een veenriviertje in
de strandvlakte aan de oostzijde van de strandwal waarop
Limmen, Heiloo en Alkmaar zijn ontstaan.
Het riviertje loopt parallel aan de strandwal en was in
het verleden de kern van het moerasgebied en later het
veenweidegebied tussen de oostelijke strandwal van Boekei
en Akersloot en de strandwal van Heiloo.
Het gebied vormt een prachtig cultuurhistorisch monument
en is tegelijkertijd een schitterend natuurgebied, waar in
sommige delen de tijd lijkt te hebben stilgestaan, maar
waarvan in de laatste tientallen jaren ook grote stukken ten
prooi zijn gevallen aan dorpsuitbreiding en wegenbouw.
Een groot deel van het gebied van de Die is een kwetsbaar
en daarom beschermd natuurgebied waarin het publiek
geen of slechts beperkt toegang heeft. Tussen de
Limmertocht en de Kanaalweg zijn enkele delen van het
waterrijke gebied in beheer van Landschap Noord-Holland,
achter Nijenburg is Vereniging Natuurmonumenten de
beherende instantie. Een min of meer logisch gevolg van
deze beschermde status is het feit dat slechts weinig
mensen in Heiloo weten dat zo dicht bij het dorp zo'n mooi
en waardevol gebied aanwezig is.
Het gebied aan de oostkant van het bos van Ter Coulster
en het parkachtige gebied rond de Karremel zijn gedeeltelijk
voor het publiek toegankelijk. Een uitgezette wandeling, de
Landgoederenroute, voert daar langs de Die.
En noordelijker is er een wandelroute, het Laarzenpad,
beginnend bij de Nijenburgerweg. Deze route voert langs de
ringsioot rondom de Kooimeerpolder.
4\
n
h
De Die aan de westzijde van de AD tot aan de Oudegracht in Alkmaar.
Ingetekend op een luchtopname van Google Maps
Schaatswedstrijden voor de jeugd op de achtervijver van Nijenburgrond 1910.
Collectie Historische Vereniging Heiloo
Grote delen zijn niet meer toegankelijk nu, maar vroeger
was dat wel anders. Oudere Heiiooërs weten het nog
goed. In koude winters, wanneer het water in het Die-
gebied van een dikke ijslaag was voorzien, bond je bij de
Nicolaas Beetsweg of aan de Oosterzijweg de schaatsen
onder en weg was je. Als de winter streng genoeg was,
als het Alkmaardermeer dichtgevroren was en ook het
Noordhollands Kanaal, ging je via Limmen richting Akersloot
en vandaar de wijde wereld in.
Maar je kon ook op de schaats, via de eerste tocht (dat
was de Die) naar Nijenburg, waar regelmatig wedstrijden
werden gehouden, met als prijs een worst van de slager of
een 'merakels lekkere krentemik' van de bakker. Of je liep
van het ijs bij Nijenburg naar de Ijsbaan in het Heilooërbos,
waar altijd grote drukte heerste.
Oud
Het idee is dat de Die al heel oud is, tenminste stammend
3
