Geen primeur
Faits divers
Een eeuw halte Onze Lieve Vrouwe ter Nood
ixU Jjli.
Spoorwegpersoneel op station Heiloo (1953)
Op Woensdag 15 November 1978 wordt het nieuwe station
officieel geopend door het hijsen van een vlag bij het station
door wethouder Bolten. Daarna wordt door wethouder
mevrouw Van der Zee bij het VW-kantoor op de hoek
van de Stationsweg en de Heerenweg een bronzen beeld
onthuld, getiteld 'op reis', voorstellende vader en moeder
met een jengelend kind op weg naar het station, gemaakt
door mevrouw A. de Jongh-Zeeman uit Heiloo (het staat nu
op de hoek van Stationsweg en Westerweg). Daarna vinden
de officiële toespraken plaats in het Brunogebouw.
In dezelfde tijd wordt ook de verlengde Zeeweg aangelegd,
op 21 Mei was de nieuwe spoorwegovergang al in gebruik
genomen. De N.S. wilde de overgang Stationsweg eigenlijk
geheel sluiten en alleen bestemmen voor de reizigers van en
naar het station terwijl de gemeente die voor het langzame
verkeer wilde behouden - fietsers zouden moeten afstappen
en met de fiets aan de hand moeten oversteken. Er is een
compromis gevonden: er staat nu een bord G7, 'voetpad'
met als onderbord 'Fietsers te gast'. Wel moest hiervoor de
overweg Krommelaan worden ingeleverd die twee dagen
eerder buiten gebruik was gesteld en met hekken was
afgesloten.
Om de stations aantrekkelijker en rendabeler te maken,
komt de N.S. met het concept 'wizzle', een eenvoudige
winkel. De bedoeling is dat het station Heiloo hiervoor
de primeur krijgt. Medio 1995 treedt de N.S. hierover in
gesprek met de gemeente. In October komt een nieuw
bestemmingsplan aan de orde en hierbij dient zich dan
ook de vraag aan of op het spoorwegemplacement enige
vorm van detailhandel kan worden toegelaten. Gedacht
wordt aan maximaal 70 m2 maar wel ondergeschikt aan
de spoorwegfunctie. Burgemeester en Wethouders zien
hier wel iets in en beginnen een officiële procedure voor
een tijdelijke vergunning. De reizigersvereniging Rover pleit
ook voor de wizzle, omdat dat de garantie zou zijn dat het
plaatskaartenloket dan permanent bemand zou zijn. Maar
de winkeliers van het Stationscentrum vrezen concurrentie
en ook de Gemeenteraad is in overgrote meerderheid tegen.
Dat de vertegenwoordiger van de N.S. in een openbare
vergadering in Heiloo onder meer zegt: 'de kwaliteit van
de middenstand in Heiloo is beschamend', doet de zaak
natuurlijk ook geen goed. In November 1995 valt het doek:
deze voorziening komt er - voorlopig - niet. Drie jaar later is
de visie veranderd en op 2 October 1998 wordt de wizzle
officieel geopend. De bedoeling is dat er steeds twee
medewerkers aanwezig zijn die zowel de winkel moeten
bedienen als de spoorkaartjes moeten verkopen. Niet
iedereen was enthousiast: reizigers staan nu in de winkel
te wachten want de wachtkamer die van zitplaatsen was
voorzien is aan de winkel opgeofferd - de zitplaatsen waren
verdwenen. Het volgend jaar worden op het perron drie
windschermen en een abri geplaatst.
In Juli 1996 wordt op de treintaxistandplaats een
zogenaamde schuilzuil geplaatst, waarmee de reiziger die
verder wil een taxi kan aanroepen. Met de treintaxi Heiloo
kunnen inwoners van Heiloo en de drie Egmonden zich
voor 6,= per rit van of naar het station laten brengen.
Gemiddeld maken zo'n 1700 personen per maand hiervan
gebruik. Acht jaar later wordt deze treintaxi overgenomen
door de provincie - het tarief bedraagt nu 4,= per rit.
Vanwege het steeds toenemend aantal reizigers wil de
N.S. met ingang van de dienstregeling 2000 langere treinen
inzetten en wederom is het perron van Heiloo te kort.
Nu worden er echter bijtijds maatregelen genomen. Van
Februari tot April 2000 wordt het perron nogmaals verlengd
en heeft het zijn huidige lengte gekregen. De langste
thans inzetbare treinen kunnen nu geheel langs het perron
stoppen. Hiervoor moest wel over enkele tientallen meters
het oostelijke spoor enkele meters oostwaarts worden
verlegd; dit kon nog gebeuren op grond van de spoorweg.
Het Park en Ride-terrein aan de westzijde van het station is
in het najaar van 2003 opnieuw aangelegd en uitgebreid van
101 naar 181 plaatsen In dezelfde periode is ook een deel
van de fietsenstalling vernieuwd. De nieuwe fietsenstalling
aan de westzijde biedt plaats aan 552 fietsen en er zijn 132
nieuwe kluizen. In de stalling is ook meer ruimte tussen de
klemmen gemaakt. Op 1 Maart 2004 wordt het Park en Ride
terrein naast het station in gebruik genomen. De feestelijke
opening vindt plaats in Zorgcentrum Overkerck. Vier jaar
later wordt wederom een nieuwe fietsenstalling bijgebouwd
aan de westzijde, zodat er nu plaats is voor 840 fietsen en
164 fietskluizen.
Met ingang van 1 Juli 2012 beëindigt de N.S. de
kaartverkoop door een N.S.-medewerker aan het loket,
zodat alleen nog een kaartje kan worden verkregen door
26
middel van de automaat en de mogelijkheid bestaat om
een OV-chipkaart op te laden. Het beleid is namelijk dat,
als het aantal handelingen onder een bepaalde door N.S.
vastgestelde norm komt, de persoonlijke kaartverkoop
wordt beëindigd - de NS zegt er niet bij dat zij er alles
aan doen om onder die norm te komen, waaronder het
verminderd dienstbetoon aan het loket en de extra kosten.
Heiloo is dus begin 2012 onder die norm gekomen en het
loket wordt gesloten. Wel wordt er een alarmzuil geplaatst,
waardoor reizigers contact (N.S. zegt: 'persoonlijk contact')
met een medewerker kunnen verkrijgen in geval van
problemen of nood. Ook is er een informatiebord geplaatst
met een plattegrond van de omgeving en informatie over
aansluitend openbaar vervoer. Twee jaar later worden de
OV-poortjes aangebracht. Het betekent dat het station
geheel onbemand is - afgezien van de bediening in de
winkel tijdens de openingstijden, maar die verricht geen
spoorwerkzaamheden. En dan te bedenken dat enkele
decennia daarvoor een bezetting van meer dan tien man
aanwezig was en men altijd een kaartje kon kopen. In
December 1997 waren de openingstijden van het loket al
gewijzigd (dat wil zeggen verminderd): van Maandag tot en
met Vrijdag tussen 6.20 en 18.50 uur, Zaterdag van 8.10
tot 22.10 uur en Zondag van 9.10 tot 20.45 uur. Tijdens de
koffie-, thee - en lunchpauzes was het loket ook gesloten.
Wel kon men toen al een kaartje kopen in de automaat op
het perron. In 2014 worden de OV-poortjes aangelegd.
Vanaf 2015 wordt Heiloo geconfronteerd met het fenomeen
geiuidschermen. Meer treinen die ook nog sneller rijden
brengen geluidsoverlast met zich mee. En er zijn wettelijke
geiuidsnormen die hierbij een rol spelen. Het zou gaan om
ongeveer 3 km scherm en het scherm zou 1V2 m boven
het spoor komen. Belanghebbenden mogen kiezen uit
enkele soorten scherm. Er is wel protest tegen een dergelijk
scherm. Bewoners kijken tegen een (lelijk) scherm aan en
het dorp wordt nog meer dan het al is door het spoor in
tweeën gesplitst. Een beslissing is nog niet gevallen.
Oog voor dorpsschoon is er toch al niet bij het spoor. In
2011 heeft Prorail een seinpaal geplaats precies in de
Westerlaan, ook bekend onder De Ronde O, de laan in het
Heilooërbos voor Nijenburg, in het midden waarvan op de
langste dag de zon ondergaat. Blijkbaar wordt alleen van
tekeningen gewerkt zonder met de plaatselijke situatie
rekening te houden. Gelukkig is na protesten de seinpaal
enkele meters zuidelijker verplaatst, waardoor het vrije
uitzicht in de laan is herkregen.
Op 18 Maart 2019 is de spoorwegovergang
Vennewatersweg afgesloten; deze wordt verwijderd en
vervangen door een tunnel onder het spoor. Meer dan een
halve eeuw nadat er voor het eerst over een tunnel werd
gesproken, komt er nu eindelijk een tunnel - op een andere
plaats. Waarom hier niet meteen een tunnel gemaakt? In
1988 vinden er gesprekken plaats met de N.S. over de
kruising van de verlengde Vennewatersweg met het spoor.
Hierbij wordt ook gekeken naar een ongelijkvloerse kruising
in plaats van een overweg.
De N.S. geeft globale ramingen: de aanleg van de overweg
kost ongeveer 900.000,=, de aanleg van een tunnel zou
grofweg 10.000.000,= kosten. Weliswaar zijn de jaarlijkse
onderhoudskosten van een tunnel beduidend lager,
40.000,= maar het verschil in aanlegkosten is zo groot
dat de gemeente van een tunnel afziet. Daarbij komt dat de
N.S. wel positief tegenover die tunnel staat, maar hieraan
geen bijdrage wil leveren.
Op 29 November 1959 komt Sinterklaas met vier zwarte
Pieten aan op het station Heiloo met de trein van half
twee. Muziekvereniging Eensgezindheid speelt een
welkomstmars. Dan wordt de Sint verwelkomd door de
hoofden der lagere scholen met hun leerlingen van de eerste
en tweede klassen. Na deze welkomstwoorden vertrekt hij in
een landauer met de muziek voorop en de kinderen naar het
gemeentehuis.
Op 12 en 13 Maart 2008 vinden op het station Heiloo en in
Plan Oost aan Frederica's Hof door Reclamebureau DDB
te Amsterdam filmopnamen plaats door een uitgebreide
filmcrew en met groot materieel voor reclamespotjes voor
de N.S.
In het kader van de geschiedbeschrijving mag niet de
vermelding ontbreken dat het traject door Heiloo, met name
ook het gedeelte door het Heilooërbos, berucht is vanwege
de vele (pogingen tot) zelfmoord op en langs deze lijn.
Om begrijpelijke redenen wordt hiervan nagenoeg nimmer
melding gemaakt in de pers.
Toen in 1905 op Kapel - naar men meende - de oude
Runxput en fundamenten van de middeleeuwse kapel
werden opgegraven, begon hiermee de opleving van het
bedevaartsoord Onze Lieve Vrouw ter Nood. Al heel spoedig
werden er vanuit parochies van geheel Noord Holland
bedevaarten georganiseerd. Zij die niet te voet gingen,
waren aangewezen op het openbaar vervoer. Pelgrims uit
Kennemerland konden gebruikmaken van de stoomtram
Haarlem-Alkmaar die langs de Kennemerstraatweg reed.
Zij stapten uit bij de Kapellaan en behoefden dus niet zo ver
te lopen.
De anderen echter moesten gebruikmaken van de trein
en van station Heiloo naar Kapel is wel een half uur
lopen. Aanvankelijk was dat voor de organisatie niet
zo'n groot probleem. Immers, er waren op het terrein
27
