Afb. 9: Het huisje van Smit: 'Huijs met erf en tuinop de
plek waar we nu 'Herberg Jan' aantreffen. (1794)
Deze herberg kent een rijke historie met een keur aan
eigenaars, uitbaters en kasteleins. Zoals vermeld, was
de eerste eigenaar Jan Smit, opgevolgd door zijn
zoon Hendrik. Deze verkoopt het huis en erf aan
Jkvw. Fontein Verschuir. In 1868 wordt Izaak Schipper
(reeds elders in Heiloo werkzaam als kastelein) eigenaar
en wordt voor het eerst gesproken over herberg
'De Onderneming'. Ongeveer 30 jaar later koopt een
kastelein uit Midwoud, Jacob Ruiter, de zaak. Deze
maakte het pand meer geschikt voor hotelgasten en
creëerde achter het pand aan de Raadhuisweg een thee
tuin.
Afb. 10: 'De Oude Herberg' zoals die was vóór de brand in
1966
Na het overlijden van Jacob zet zijn weduwe samen met
Jac. van Gemeren de zaak voort. In 1930 wordt van
Gemeren eigenaar en houdt de herberg drijvende tot aan
de Tweede Wereldoorlog. Na de bevrijding diende het
pand o.a. als distributiekantoor. Onder een nieuwe
eigenaar, de heer Van den Kommer, kreeg de zaak in
1947 de naam 'De Oude Herberg'. In 1966, inmiddels
met de familie Jansen als eigenaar, brandde het pand
volledig af. Op 3 april 1968 vond de heropening plaats
van het geheel vernieuwde pand. Ondanks pogingen van
diverse eigenaren lukte het niet om tot een renderende
onderneming te komen In 1972 werd het bedrijf failliet
verklaard. Nadat de ABNAMRO er jarenlang gevestigd
was, heeft het pand nu gelukkig weer zijn oorspronke
lijke bestemming: 'Herberg Jan'.
Het volgende etablissement is dichtbij, want aan de
overkant treffen wij 'De Rustende Jager' aan. Het is
begin 1900 en wat ons opvalt is de bijzondere voorgevel
aan de linkerzijde van het pand. Een klokgevel waarach
ter de kegelbaan is gesitueerd. Helaas ging deze gevel
verloren bij de grote brand in 1915. (Meer over deze
brand en over de geschiedenis van "De Rustende Jager" is te
lezen in de Cronyck van 2 december 2013 geschreven door
Mary Sanstra-Veenis en Jan de Gruijter).
Afb. 11: 'De Rustende Jager' (1911)
Overigens droeg de herberg voorheen een andere naam:
'De Prins'. Deze naamswijziging wordt op twee manie
ren geïnterpreteerd: ten eerste dienden onder dwang van
de Franse bezetters namen die verwezen naar het voor
malige regime te worden verwijderd; ten tweede wordt
in 1795 het pand gekocht door ene Willem de Jaager.
Zeer wel mogelijk dat de nieuwe naam, mede door de
verplichte naamsverandering, gerelateerd werd aan de
toenmalige eigenaar. (Voor meer informatie over zowel De
Rustende Jager'als De Oude Herberg' wordt verwezen naar
bovenvermelde Cronyck en het boek 'Heiloo toen het dorp
nog dorp was' van Jan de Gruijter en Piet Stoffers.)
6 ent
Dr Ruitende lapcr, Heiloo