M
sissïatfö
O 1
rvasrix1
i
Afb.9: Verzen en Sprookjes
"Een roer en zeilloos wrak
zoo dreef ik rond
ik dwaalde en zocht
of ik geen ankergrond
geen strand kon vinden
geschut door wind
en vertwijfeling riep
en strekte de armen uit
klagend met groot geluid
maar alles sliep
en dobberend doolde ik heen"
Gelukkig, zo stelde de 'Hollandsche Revue', had 'het
gevaarlijk wrak van Jungius' een anker gevonden in de
wetenschap van anderen. In haar werk werden immers
niet de namen van de apostelen en de profeten aange
haald, maar die van beroemde geleerden, zoals Darwin,
Mayer, Dow en Keppler.
Pieter Jelles Troelstra
Zoals gezegd, met politiek hield Marie Jungius zich niet
op. Maar op het gebied van emancipatie van de vrouw
kwam zij wel in botsing met Pieter Jelles Troelstra.
Terwijl Marie pleitte voor meer vrouwenarbeid, ook in
beroepen die tot dan toe door mannen werden gedomi
neerd, waarschuwde Troelstra tegen het gevaar van
loonsverlaging en grotere werkloosheid onder mannen.
Volgens hem moest de vrouw in veel gevallen extra
worden beschermd tegen lang, zwaar en gevaarlijk werk.
Maar Jungius wilde wat anders: algemene verbetering
van arbeidsvoorwaarden voor mannen èn vrouwen.
Zolang de burgerlijke vrouwenbeweging zich tot haar
eigen terrein beperkte, aldus Troelstra, en geen eisen
stelde die nadelig waren voor het proletariaat, mocht
Jungius van hem 'kalm haar gang gaan'. Maar hij riep de
zich emanciperende vrouwen uit de burgerklasse wel op
het klassenegoisme achter zich te laten en 'uit de nevelen
van het gevoelsleven te komen'.
Lid van een politieke partij werd Jungius niet, hoewel zij
veel voor het socialisme voelde. Volgens haar opvolgster
Anna Polak 'verhinderde haar tegenzin tegen wat ook
maar zweemde naar politiek een zich aansluiten bij de
SDAP'.
Tot slot
Het moet voor een vrouw aan het eind van de 19e eeuw
een bijzondere prestatie zijn geweest om in de door
mannen gedomineerde maatschappij zoveel resultaten te
bereiken. Zij zal een grote intelligentie en veel doorzet
tingsvermogen aan de dag hebben gelegd. Met haar inzet
heeft zij een belangrijke bijdrage geleverd aan de opkomst
van de vrouwenemancipatie.
Van 1897 tot 1900 was zij presidente van de afdeling
Den Haag van de Vereeniging van Vrouwenkiesrecht,
waarna de Bond van Vrouwenkiesrecht werd opgericht.
Een jaar voor haar overlijden kregen vrouwen passief
kiesrecht en in 1922 werd het actief kiesrecht zowel voor
vrouwen als mannen ingevoerd.
Het is tragisch dat zij aan het eind van haar korte arbeid
zame leven ongelukkig moet zijn geweest en door vele
tijdgenoten miskend.
Marie Jungius, geboren in de Pastorie van Heiloo,
verdient een diepe buiging.
In onze Cronyck.
Bronnen:
Marjan Schwegman: Historische mannen, koele
vrouwen. Politiek, sekse en emoties in de lange 19e
eeuw; 2001
Martien Buschman: Onvoltooid verleden
Amsterdams Solidariteits Komité: lezing in het
Jeanette Noelhuis, Amsterdam; 2000
Harry Peer: Verborgen of vergeten geschiedenis.
Nationale Tentoonstelling van Vrouwenarbeid; maart
1999
Biografisch Woordenboek van Nederland 1
Den Haag 1979
Anna Polak: Belang en Recht, 1 januari 1909; in het
tijdschrift voor armenzorg en kinderbescherming
Francisca de Haan en Annette Mevis:
Biografisch Woordenboek van het Socialisme en de
Arbeidersbeweging in Nederland
Jungius, Marie, in: 'Digitaal Vrouwenlexicon van
Nederland'
I
-=55.I
!A9 15
