Afb. 6b: Reccmstructie van een plaggenput op het archeolo-
gisch-educatieve erf in Firdgum, Friesland
Op het raamwerk (afb. 7) werden dan de elders gestoken
plaggen, (zoden) van veen-, klei- of grasgronden tot een
Afb. 7: Raamwerk in een plaggenput uit de vroege Middel
eeuwen
cilindrische schacht opgestapeld. J/anaf de Romeinse
tijd werd in plaats van een houten raamwerk een afge
dankt karrenwiel als fundering gebruikt. In de loop van
het onderzoek zijn in Zuiderloo acht karrenwielen uit de
Romeinse tijd en tenminste vier uit de vroege middel
eeuwen opgegraven. Voordat een karrenwiel als funde
ring in een plaggenput is geplaatst, heeft men eerst de
spaken van het wiel eraf gehakt. De wielen zijn dan ook
zonder naaf en spaken gevonden. Hooguit bevonden
zich in de spaakgaten in de velg nog resten van spaken.
Geen van de wielen was trouwens voorzien van een
ijzeren buitenband, zoals we dit van karrenwielen uithis-
torische tijden kennen. De opgegraven karrenwielen
bestaan uit vijf velgsegmenten die met houten verbin-
dingspennen aan elkaar zijn gevoegd. Bij de oudste
karrenwielen uit de Romeinse periode (afb. 8) is de velg
van eik of essenhout, en zijn de spaken van eik of wege-
doorn, net zoals de verbindingspennen tussen de afzon
derlijke velgsegmenten. In de vroege middeleeuwen
heeft men voor velg, spaken en verbindingspennen
Afb. 8: Boven: een karrenwiel onderin een plaggenput uit
de Romeinse periode. Onder: het karrenwiel na de vrijleg-
ging.
y® 7
