elementen zijn verdwenen, kan men het Delensbosje,
met de hiervoor geschetste geschiedenis in gedachten,
nog steeds een 'tuin van verwondering' noemen.
Noten
Bronnen
Mevrouw E. Snethlage-van Foreest (1920-2007):
Informatiealbum IV, december 2005
Ana van der Mark: 'Buitenplaats Nijenburg, 2005
'Heiloo voor en na Willibrord', opstellen over de
geschiedenis van Heiloo, 1995
Stichting Particuliere Historische Buitenplaatsen,
'De Nijenburg', historische analyse, 1998
Vereniging Natuurmonumenten: 'Herstelplan',
november 2004
Diverse krantenartikelen
Met dank aan jhr.dr. P.W. van Foreest voor zijn
aanvullingen en kritisch commentaar
Eveneens dank aan Anita van Breugel en Wim Buwalda
voor het beschikbaar stellen van materiaal
foto's Dick Slagter
*1 Een mooi voorbeeld van deze geometrische tuinen zijn die van
Paleis Het Loo, die eind 17e eeuw zijn aangelegd voor koning
stadhouder Willem III en zijn vrouw Mary.
*2 De term 'follywordt gebruikt om kleine bouwsels op landgoederen
te typeren, speelse elementen die met opzet nergens voor dienen en
slechts tot doel hebben de toeschouwer te amuseren.
*3 De herleving van het zwemmen in Nederland vindt in het eerste
kwart van de 19e eeuw zijn weg naar de buitenplaatsen. Ook naar
Nijenburg, getuige de begeleidende brief van Leonard: 'in een Priél
G waarbij de verlangde Bad-kom is aangebracht met treurwilgen
omplant in het Priéltje kan men zich ontkleden
*4 In een 'battle gardenwordt de terreinsituatie van een veldslag door
de eigenaar van een park in miniatuur nagebootst. De 'batterij' op
Nijenburg was het eerste en enige echte voorbeeld van een ontwerp
van een nabootsing van een veldslag in Nederland. Op landgoederen
in Engeland ziet men dergelijke battle gardens vaker.
*5 Onder de acteurs bevonden zich o.a. Ko van Dijk en Jettie van
Dijk-Riecker, de ouders van de inmiddels overleden bekende acteur
Ko van Dijk.
*6 Als reactie op de strenge tuinen van Versailles liet ook de vrouw van
Napoleon, Joséphine de Beauharnais, de tuinen rond haar kasteel
Malmaison in de Engelse landschappelijke stijl aanleggen. Maar
zij ging verder. Tussen 1803 en 1814 liet zij uit alle uithoeken van
de wereld honderden soorten bijzondere tropische planten naar
Malmaison aanvoeren, zoals rododendrons en azalea's uit China
en Japan, acacia en eucalyptus. In haar verzameldrift zijn onge
twijfeld ook moerascypressen uit het Zuidoosten van Noord-
Amerika in Europa geïntroduceerd. Veel Nederlandse landgoedei
genaren volgden deze mode en plantten exotische soorten. Ook
baronesJeannette Agnes van Delen is hierdoor wellicht geïnspireerd
geweest.
!A9 9
