Noten
1 Jacob Cats, fragment uit Sinne- en minnebeelden 1627)
2 Zij wordt in de diverse registers ook wel De Mensen
of De Menschen genoemd.
3 Wormerveer komt in het gezin van Catharina Demen-
sen en haar kinderen bij herhaling voor. De schoon-
moeder van Catharina was er 1776 gedoopt, een van
haar kinderen (Philippus, broer van Jan) was er in
1883 geboren en een jaar later overleden en twee van
haar kinderen waren er getrouwd.
4 Met de aankomst van de eerste reizigerstrein, op 1 mei
1867, kreeg Uitgeest aansluiting op het zich toen
sneluitbreidende spoorwegnet. Een laag langgerekt
stationsgebouw verrees hier langs de lijn in sobere
waterstaatsarchitectuur. Niet alleen reizigers, maar
ook stations- en treinpersoneel konden er o.a. terecht
voor een pauze met koffie en koek.
5 De wet op de nationale militie werd in 1814 ingevoerd.
Elk jaar moest een aantal jongemannen militaire
dienstplicht vervullen, de overigen werden vrijgesteld.
In hetzelfde jaar dat een jongeman negentien werd
moest hij zich daartoe melden bij de gemeente waarin
ze woonden. Daar liet hij zich inschrijven in een regis
ter. Een zogenaamde militiecommissaris zorgde, aan
de hand van de inschrijfregisters, voor loting van de
ingeschrevene.
6 Het echtpaar trouwde op 18 april 1847 te Egmond-
Binnen. Meins Melker uit Egmond-Binnen was op
dat moment een 47-jarige weduwnaar en zijn bruid,
woonachtig in Heiloo maar geboren in Wognum, was
34 jaar.
7 Heinkenszand is thans het bestuurlijk centrum van de
gemeente Borsele in de provincie Zeeland.
8 Het slachtoffer heette Johannes Antonius Vincentius
de Jong geb. in Kampen. Gehuwd op 1 juli 1903 met
Dina van Eijkeren geb. Heinkenszand 14 februari
1870, overl. Oostburg 24 augustus 1919.
9 Men zal nu tevergeefs zoeken naar hun grafsteen; in
1998 is het graf opgeheven en in 2008 werd de steen
verwijderd, het graf geruimd en opnieuw gebruikt.
10 De Spaanse griep was een beruchte griep-pandemie uit
de jaren 1918-1919. Deze wereldwijde epidemie eiste
naar schatting 20 tot 100 miljoen slachtoffers. Hoewel
het de Spaanse griep wordt genoemd, ligt de oorsprong
van deze ziekte waarschijnlijk in de Verenigde Staten
en is het naar Europa gekomen door Amerikaanse
troepenzendingen. Het werd Spaanse griep genoemd,
omdat kranten in Spanje, een neutraal land in de
Eerste Wereldoorlog, er voor het eerst over berichtten.
11 Uit deze tijd stamt de onenigheid die Sieuwtje van
Straaten zou hebben gehad met de toenmalige pastoor
zoals staat beschreven in het boek van H. Oostendorp,
"Heiloo door de jaren heen". Pastoor vond dat gedans
en drinken, met name tijdens de jaarlijkse kermis,
maar niets. Toen hij dat liet blijken moet de echtge-
note van Clemens daarop hebben gereageerd met de
woorden: "Mijnheer pastoor, zorgt u nu maar voor uw
parochianen, dan zorg ik wel voor mijn broodwin-
ning."
12 Het karakteristieke pandje op nummer 148 werd in
1977, toen het al lang geen winkelpand meer was,
afgebroken ten einde ruimte te bieden voor de bouw
van een winkel met bovenwoning en kantoor. Thans
is hier een parfumerie en drogisterij gevestigd.
13 Vermeldenswaardig is dat een dochter uit dit gezin,
mevrouw A. Liefting-Kaandorp, op 27 februari 2014
op feestelijke wijze haar honderdjarige geboortedag
vierde in Huize Overkerck.
14 De huisnummers 31 en 33.
15 Het 2e Regiment Veldartillerie was opgericht in 1876
en gelegerd in de (oude) Frederikskazerne te s-Graven-
hage en de Doelenkazerne te Leiden. Johannes staat
draagt het ceremoniele tenue van de bereden artillerie.
Het hoofddeksel is de zogenaamde talpa, gemaakt van
zwart berenvacht met een pluim van rood paardenhaar
boven op een rode bolkokarde.
16 In de volksmond werden zij "Zusters Onder de Bogen"
genoemd omdat het moederhuis van de congregatie
via overkapte stenen bogen verbonden was met de St.
Servaas basiliek aan het Vrijthof in Maastricht. De
doelstellingen van de congregatie waren van meet af
aan: ziekenverpleging, zorg voor wezen en onderwijs.
17 Bedoelt is de Zeeweg die, in het kader van de werkver-
schaffing, in de jaren dertig van de vorige eeuw is
aangelegd. Om de werkeloosheid in de crisisjaren te
lijf te gaan werd door de overheid de werkverschaffing
ingevoerd waarbij werkelozen, tegen een vastgesteld
minimaal loon, verplicht aan het werk werden gezet.
12 nai
