Leven en Werken op de Willibrordusstichting
1960 -1970
Dick Slagter
De Willibrordusstichting werd vroeger beschouwd als
een aparte gemeenschap binnen de gemeente Heiloo, als
een dorp binnen het dorp.
Dit is niet zo verwonderlijk, want de psychiatrie in het
algemeen en daarmee ook de Willibrordusstichting was
vroeger een vrij besloten gemeenschap. Maar toch merk-
waardig, omdat het bij de keuze van de vestiging de
intentie was de patienten zo dicht mogelijk bij de maat-
schappij te brengen. Tot de tijd van de bouw van de
Willibrordusstichting was het namelijk gebruikelijk
psychiatrische instellingen ver van steden en dorpen te
bouwen.
De "Stichting" was een gemeenschap binnen de woon-
en behandeleenheden, hoofdgebouw, keuken, wasserij,
feestzaal en kapel. Bovendien was er ook een eigen
wandelsport-, biljart- en voetbalvereniging.
Er is al veel geschreven over de ontstaansgeschiedenis
van de Willibrordusstichting, haar behandelmethodes
en de bestuurlijke perikelen1. Over het dagelijkse leven
binnen de "muren" is echter niet zoveel bekend.
In dit artikel wordt geprobeerd een beeld te schetsen van
het dagelijkse leven op de Willibrordusstichting een
halve eeuw geleden. Het is een persoonlijk gekleurd
relaas, omdat de auteur er in die tijd als leerling-
verpleegkundige werkzaam was. Het betreft voorname-
lijk de periode 1961-1964. Voor de duidelijkheid zal
hierna de religieuze broeder met 'breeder' en de leken-
verplegende met 'verpleger' worden aangeduid. Wanneer
een onderwerp betrekking heeft op zowel de broeder als
de verpleger, zal dit worden aangeduid met 'verplegende'.
Nadat in 1928 de bouw van de Willibrordusstichting
van start ging, arriveerden broeder Junianus en broeder
Rochus als de eerste breeders in Heiloo.
Op 21 februari 1930 werd de eerste
patient opgenomen. In de jaren zestig
kwamen ook de eerste verplegers op de
Willibrordusstichting werken. Verpleeg-
sters volgden eind 1965. De Willibror
dusstichting was tot die tijd voornamelijk
een mannengemeenschap en ademde een
rooms-katholieke sfeer.
De dag van een patient
Het dag- en nachtritme van de bewoners
verschilde weinig van de mensen buiten
de muren. In het dagelijks leven waren er
echter wel grote verschillen. In de
'normale' maatschappij kon ieder mens
zijn of haar leven naar eigen inzicht
inrichten. Voor de patient was dit veel
minder het geval. Een patient was in de
meeste gevallen onderworpen aan de normen en waar-
den van de leidinggevende of zelfs aan die van een
individuele verpleger of broeder. Gelukkig traden vooral
collega's en de eindverantwoordelijken, wanneer daartoe
aanleiding was, corrigerend op ten aanzien van onge-
wenst gedrag van de verplegenden.
Een dag van de verblijfspatient zag er doorgaans in grote
lijnen als volgt uit:
om zeven uur werden de patienten gewekt door meestal
twee verplegenden en moesten zij onder toezicht hun
Afb 1: Wasserij Willibrordusstichting Leijden (Levio))
20
