Afb. 4: Archeologen bezig met sporenonderzoek vroegmid
deleeuwse boerderij.
duidelijke sporen gevonden van een boerderij van het
'Katwijktype' van ongeveer 700 na Christus (Merovin-
gische periode). Het betreft een langgerekte boerderij
(24 m lang, 5 m breed) in oost-westrichting met ingan
gen aan weerszijden van de brede kant, een zogenaamd
woonstalhuis. De boerderij had een voorhuisgedeelte,
een woonkeuken en aansluitend veestallen met boxen.
Alles onder een dak. De veestallen hadden naast het
bergen van het vee, zo'n twintig kleine middeleeuwse
koetjes, vooral ook de functie om op een centrale plaats
de geproduceerde mest op te vangen. De zandgronden
van de strandwal waarop Heiloo ligt waren immers niet
erg vruchtbaar. De boerderijen hadden een (eiken)
houtskeletbouw bedekt met riet en waren voorzien van
plaggenvloeren. Het aantreffen van deze boerderij vult
voor de archeologen het gat op in het lint van vroeg
middeleeuwse bebouwing dat van Katwijk via Uitgeest
tot op Texel loopt. In de nabijheid zijn sporen aangetrof
fen van nog meer boerderijen, er is dus sprake van een
belangrijke nederzetting. Het is de eerste Merovingische
boerderijplattegrond in Noord-Kennemerland en Heiloo
en dan ook nog compleet. Houtresten zijn niet bewaard
gebleven, wel zijn de bijna altijd vierkante paalgaten dui
delijk te herkennen.
Niet uitgesloten is dat dit onderdeel van het Zuider-
loogebied een (kleine) woonkern vormde in Zuid-Heiloo
(Oesdom?). Op het onderzochte terrein zijn ook mate
rialen uit de Romeinse tijd en scherven van een
middeleeuwse kogelpot gevonden. Het onderzoek met
betrekking tot de boerderij en wat in de nabijheid nog
wordt aangetroffen moet nog worden voltooid. In een
later stadium zal daarover worden gepubliceerd.
Een uitkomst is duidelijk wel dat de verdwenen houtwal
op zijn vroegst kan worden gedateerd na het Merovin-
gisch tijdperk (na de achtste eeuw). De na die tijd opge
worpen houtwal heeft ervoor gezorgd dat de gevonden
sporen van de boerderij, soms maar enkele centimeters
diep, geconserveerd zijn gebleven.
Overleg met het gemeentebestuur
De afgraving van de houtwal vormde de aanleiding tot
een intensivering van het overleg van Oud Heiloo met
het gemeentebestuur over zaken betreffende de zorg
voor behoud van erfgoed. De gemeente zal ervoor
zorgen dat van de nog weinig overgebleven historische
landschapselementen in het Zuiderloogebied het nog
bestaande deel van de houtwal grenzend aan het bosje
aan de Spanjaardslaan en de elzenhaag worden ingepast in
de bebouwing. Afgesproken is voorts dat de Historische
Vereniging Oud Heiloo en de stichting Baduhenna in het
stadium dat (bestemmings)plannen worden ontwikkeld
betrokken zullen worden bij de ideevorming.
Het bestuur van Oud Heiloo blijft zich inzetten voor
een van de doelen van de vereniging te weten "op te
komen voor de bescherming en het in stand houden
van historische monumenten in Heiloo, alsmede voor
een historisch-stedenbouwkundig verantwoorde ruim
telijke ontwikkeling van hun omgeving".
14 eo<:
