afgegraven houtwal verborg
^VROEGMIDDELEEUWSE BOERDERIJ
Wim Buwalda
■MB
«SIS1É8
In april 2012 werd geconstateerd dat in het Zuider-
loogebied tussen de Spanjaardslaan en de Hoogeweg het
grootste deel van een oude houtwal in opdracht van de
gemeente was verwijderd. Archeologisch onderzoek in
het verlengde van deze houtwal in oostelijke richting had
aangetoond dat de wal mogelijk stamde uit de tijd van de
prehistorie. De Historische Vereniging Oud Heiloo
kwam tegen deze vernieling in het geweer. Immers men
was er enkele malen over geïnformeerd dat de wal,
eerder (in 2004) bestempeld als 'historisch waardevol',
zou worden ingepast in het bestemmingsplan dat
gericht was op het bouwen van woningen ter plaatse.
Naar later bleek was het ruimen van de houtwal reeds
opgenomen in een door de gemeenteraad vastgesteld
bestemmingsplan (2007-2008). De communicatie bin
nen het gemeentehuis en ook het overleg daarover naar
buiten toe is op dit punt zeer ongelukkig geweest. Kort
om, de eeuwenoude houtwal is er niet meer, zij het dat
een gedeelte bespaard blijft.
Maar er is een geluk bij een ongeluk. Dat is gebleken bij
een door professionals uitgevoerd archeologisch onder
zoek in de afgelopen maand mei.
De houtwallen bij de Spanjaardslaan
Het deel van het Zuiderloogebied dat aan de orde is in dit
artikel was tijdenlang karakteristiek voor het agrarische
Heiloo, nog tot de jaren zestig van de twintigste eeuw.
De kleine tuinbouw, o.a. aardbeienteelt die werd be
dreven op de zandgronden van de strandwal waarop
Heiloo ligt, werd als hoofdberoep maar ook vaak als
bijverdienste uitgeoefend. De groenteveiling bij het
station zorgde tot 1962 ook voor de nodige reuring.
Houtwallen, verhogingen van soms wel twee meter
hoog, beplant met bomen en struikgewas, meestal
elzenhagen, vormden perceelafscheidingen. Ze waren
goede windvangers en hadden ook de functie stuifzand
te weren. De wallen met greppels ervoor, die het overtol
lige water opvingen, werden opgehoogd met tuinafval.
Afb. 1: Het restant van de houtwal op de voorgrond laat
zien dat in het verlengde daarvan de houtwal is afgegraven.
Afb. 2: Het nog resterende deel van de houtwal dat
bewaard blijft
12 ©n<!
