13 Dit deel bezit gedeeltelijk nog zijn vroeg-17de-
eeuwse balklaag en heeft in de noordelijke gevel
afwijkend metselwerk. Voor de grote bouwcam
pagne van 1705 bevonden zich op het terrein een
poortgebouw en de 'groote woninge'. Naar familie
overlevering lag de 'groote woninge' niet op de
plaats van het huidige gebouw.
14 Vreemd genoeg kreeg de Nijenburg door de
herbouw van omstreeks 1705 bijna dezelfde
plattegrond als het Huis ten Bosch in Maarssen
(Jacob van Campen, 1628). Dit is geen gevolg van
navolging van dit oudere voorbeeld, maar wordt
veroorzaakt door de plaatsing van een breder
voorstuk voor een (gedeeltelijk) bestaande achter-
bouw
15 Verg. Vingboons' ontwerpen voor ideale villa's uit
1648; K.A. Ottenheym, Philips Vingboons
(1607-1678), architect, Amsterdam/Zutphen
1989, p. 63-65.
16 Op een kaart van omstreeks 1707 is deze ongelijk
heid tussen links en rechts al aanwezig. De toe
gangsweg leidde naar een brug over de 'slotgracht'
die toegang gaf tot het voorterrein. Aan de andere
zijde geeft alleen een smal bruggetje toegang tot de
boomgaard.
17 De inventaris is uitgebroken tijdens de Duitse
bezetting
18 P.C. van der Eerden, 'Het Hof van Sonoy'in:
Artistiek en ambachtelijk. Architectuur, kunsten
en nijverheid in Alkmaar l4de-20ste eeuw,
Hilversum 1994, p. 9-56.
19 Het is zeer onwaarschijnlijk dat de moderne
Blauwe Kamer in Marot-trant ooit heeft bestaan in
combinatie met de oude kruiskozijnen. Vensters
werden bijna altijd meeveranderd met de achterlig
gende kamerinterieurs.
20 De aanwezigheid van dit wapen was geregeld
aanleiding om te veronderstellen dat de achter-
bouw van het huis pas door Maria was toegevoegd.
Dit is uit bouwhistorisch oogpunt hoogst
onwaarschijnlijk (Hermans/ Olde Meierink 2000,
p. 5-6) en vanuit kunsthistorisch oogpunt onmo
gelijk: rond 1730 was in deze streken de Lodewijk
XIV stijl al tot volle wasdom gekomen. De archi
tectuur van het huis is duidelijk van een periode
eerder.
21 Carla Rogge, Het huis te Nijenburg in Heiloo en
de grisailles uit 1730 van Jan Hoogzaadin:
Monumenten 20 (1999) nr. 3, p. 7-10.
32 orY HEYLOOER CRONYCK
22 Gesigneerd en gedateerd 'Jan Hoogzaat 1730'. Op
het centrale stuk: 'aetatis 76' (in de leeftijd van 76
jaar). Op een van de spanramen zit op de achter
zijde nog een briefje met het leveringsadres:
Mons. Johannes Hooghsaat, vooraan op de
blomgragt, Meestr. Fijnschilder tot Amsterdam,
met drie ramen' (drie spanramen).
23 K. Ottenheym, W. Terlouw, R. van Zoest (red.),
Daniel Marot. Vormgever van een deftig bestaan,
Amsterdam/ Zutphen 1988, p. 15.
24 B. Jonker, Huis Nijenburg Heiloo. Onderzoek naar
de historische afwerklagen van de 'Blauwe Kamer'
Zwolle, 2003.
25 De aanname dat deze tekeningen een ontwerp
zouden zijn voor de bouw van het koetshuis is
nergens op gebaseerd. Adellijke families heten
graag en vaak hun bezit in kaart brengen. Verg.
Sparrendaal in 1758: overzichtskaart van Verryk
met afbeelding van alle opstallen (C.L. van Gro
ningen, 2000, p. 36-37).
