een door Foreest aangevoerde leeskring circuleerden. Dat blijkt uit de rij namen die in elk van de deeltjes genoteerd zijn, steeds met de data van ontvangst en af levering en een handtekening. Het was niet het Alkmaarse leesgezelschap 'Leeslust'. Het gezelschap 'Leeslust' werd opgericht in 1793 en bestaat nog steeds, maar Foreest was daar geen lid van. De ledenlijst ach terin het jubileumboek noemt wel zijn zoon en klein zoon, niet Foreest zelf.13 Zijn kring begon een jaar of tien eerder en was anders van aard dan 'Leeslust' en het gemiddelde Nederlandse leesgezelschap. Het was een kring van geletterde patriotten die veel Frans lazen. De lijst namen van de kring is tot nu toe in drie ver schillende werken aangetroffen. Het meest uitgebreid en verzorgd is dat het geval in de zeven deeltjes van een Frans geschrift getiteld Lettres cabalistiques. Het werd anoniem gepubliceerd door een confrère van Voltaire, de markies d'Argens, in Den Haag in 1741. Het exem plaar van Nijenburg is de herdruk, Den Haag 1769-70. Afb. 4a: Voorblad 'Lettres Cabalistiques' De namen van de leden en hun titels en functies spre ken boekdelen, als dat een gepaste beeldspraak is. Behalve (1) mr. C. van Foreest, Alkmaars advocaat, schepen en vroedschap (raadslid) zijn het: (2) mr. Pieter Panneboeter, een notaris die in 1785 als Foreests fami lienotaris optrad; (3) mr. Johan du Tour, vroedschap en na 1786 stadssecretaris en evenals nr. 11 een zoon van Alkmaars oud-burgemeester Gerrit Martijn du Tour; (4) dr. Benjamin Lulius, apotheker en scriba van het 'Collegium medico-pharmaceuticum'; (5) mr. Lucas Dijl, vroedschap; (6) Christiaan Stuurman Bucerus, koopman, in 1783 buiten de stadhouder om benoemd als vroedschap; (7) C. Hoefman, apotheker en assessor van genoemd 'Collegium'; (8) mr. Hendrik Rijser, notaris en stadssecretaris; (9) mr. Cornelis Domis, in 1787 buiten de stadhouder om benoemd als vroed schap; (10) diens neef mr. Willem Jacob Domis, zoon van een vroedschap en getrouwd met de dochter van een vroedschap; (11) mr. Jacob Nanning du Tour, broer van nr. 3 en stadssecretaris tot zijn verhuizing naar Friesland in 1786. Behalve de twee farmaceuten en Stuurman Bucerus maakten deze heren allemaal deel uit van de destijds overal bestaande, onderling verknoopte regentenklasse. Minder vanzelfsprekend was dat ze allemaal ook verklaard patriot waren. Dit bleek onomstotelijk in 1787-88, toen de lijsten met afzettingen en nieuwe be noemingen afkwamen. Panneboeter en de farmaceuten waren geen lid van de vroedschap, de ene du Tour was toen al verhuisd, maar verder werd de complete leesclub van Foreest afgezet wegens patriottische activiteiten. De club fungeerde al vóór 1786 en wellicht vanaf 1783, het jaar waarin de militaire ontplooiing van de patriot ten begon waaraan de Alkmaarse farmaceuten actief meewerkten. Uit twee andere werken, gedrukt in 1790 en 1792, blijkt dat de leesclub weer bijeenkwam na de contrare volutie van 1788. Hier zijn de namen en data veel slor diger genoteerd. Foreests patriottische leesclub functio neerde dus wel weer, maar onder minder gunstige omstandigheden. Belangrijk nieuw lid was nu mr. Ludo- vicus Timon de Kempenaer, Alkmaars vroedschap en afgevaardigde in de Staten van Holland. Evenals Foreest was hij door Wilhelmina van Pruisen persoonlijk afge zet om zijn patriottische instelling. Bovendien was hij met Foreest gelieerd door als weduwnaar te hertrouwen met diens zuster Maria Eva. Een volwaardig lid van Foreests patriottische regenten-netwerk dus.Wat lazen zij? De boeken uit 1790 en 1792 hebben, wellicht niet Afb. 4b: Titelbladblad 'Lettres Cabalistiques' 8 &-Y HEYLOOER CRONYCK

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Heylooer Cronyck | 2011 | | pagina 10