Wat hier de bedoeling van geweest is bij de aanleg van deze laan is mij niet duidelijk. Uit een globale opmeting blijkt dat er per m ongeveer 7 m3 zand ontbreekt. Gere kend over de hele lengte van de laan ca. 5500 m3. Goed voor een piramide van 16 m hoog. De Kattenberg? Maar die zou vermoedelijk gemaakt zijn van het zand uit de vijvers van Nijenburg. Dit zou echter best wel eens per schuit over de "Heijloor Vaert" thans de Blekersloot naar Alkmaar afgevoerd kunnen zijn. Het vierde hoogteverschil is vooral goed te zien aan het eind van de Zandersloot bij de Kuillaan. Hier zijn percelen afgegraven met een hoogte verschil van ca. 1 m. Op meer plaatsen is het talud bij het hoogteverschil duidelijk zichtbaar. Waar ging dat zand naartoe? De Grote Kerk in Alkmaar staat op de noord-oostelijke punt van de strandwal. Oostelijk daarvan was lager liggend moerasland. De Langestraat is een oude dijk die dat terrein inliep. De binnenstad van Alkmaar oostelijk van de Schouten straat is opgehoogd met grond van elders, uiteraard zo dicht mogelijk bij huis vandaan gehaald. Er wordt wel eens gesteld dat de stad op zijn eigen vuilnis is gebouwd, maar vuilnis had men toen nauwelijks. Het afgraven van de strandwal gebeurde op meerdere fronten: per schuit vanuit zandersloten in het latere Nassaukwartier en Westerhout. Via de Zandersloot die uitkwam in de huidige Blekersloot langs de Blekerskade. Deze "Sant Vaert" was in 1671 gevorderd tot halverwege de huidige Heilooër ijsbaan. En via drie "santvaerten" die uitkwamen op de Hoevervaart. De noordelijkste liep langs de Kalkovensweg, de middelste langs boerderij Cranenbroeck en de zuidelijkste was gelegen naast de boerderij Noord-West op oude kaarten is daaraan de naam 'Etgroet' gegeven. Ook zal er van paard en kar gebruik zijn gemaakt. Omstreeks 1920 is er bij de boerderij Noord-West per smalspoor zand afgevoerd naar de Hoevervaart, dat verder ging per schuit naar Alkmaar. Wat kunnen we nu nog van deze oude afgravingen zien? Rond het einde van de Zandersloot is reeds genoemd. Diverse zijwegen van de Westerweg liggen lager dan de Westerweg zelf, zoals de Notweg, de Beatrixlaan, de Overkrocht en de Rector Frederiklaan. De huizen langs de Westerweg bij de Overkrocht staan op een zichtbaar souterrain. De boswachterswoning Westerweg 53 staat ook op afgegraven grond evenals Kwekerij Meijer. De Heilooër ijsbaan is ook een afgegraven perceel. Het laatste stuk land dat vlak na de tweede wereldoorlog is afgegraven is het weiland dat direct naast het Overbos gelegen is in het verlengde van de Westerlaan. Het afgraven daarvan gebeurde met draglines en oude Amerikaanse legertrucks. Het zand ging naar het uit breidingsplan in de Alkmaarse Overdie. Er zijn bronnen die stellen dat de Zandersloot tot aan de Kraaienlaan gelopen heeft. In het terrein is dat niet te zien. Het einde van de sloot bleef om praktische reden achter bij het af te graven perceel. Een mooi detail hiervan is te zien op de kaart van C. Drebbel uit 1597 waar een man bezig is zand af te graven in het Nassauk wartier. Zand afgraven in het Nassaukwartier, 1597 Als het stuk sloot tussen Kuillaan en Kraaienlaan gedempt zou zijn, dan moet het afgegraven perceel nog zichtbaar zijn. Mogelijk was dit een oude bosbeek of een foutje van de kaar ten tekenaar. De Preekstoel van Heiloo Dit betreft niet de preekstoel van een van de kerken van Heiloo, maar een plek in het Heilooër Bos. Op een klein paaltje verscholen in het bos langs de Willibrordusweg kwam ik de volgende tekst tegen: Willibrordusweg De Willibrordusweg loopt van de Witte Kerk naar de Preekstoel. Volgens overlevering heeft Willibrord op die plek de mensen toegesproken. In 1671 werd er melding van gemaakt op de kaart van de Zandersloot waar we in de schuine laan achter langs 20 a&i

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Heylooer Cronyck | 2010 | | pagina 22