Wat hier de bedoeling van geweest is bij de aanleg van
deze laan is mij niet duidelijk. Uit een globale opmeting
blijkt dat er per m ongeveer 7 m3 zand ontbreekt. Gere
kend over de hele lengte van de laan ca. 5500 m3. Goed
voor een piramide van 16 m hoog. De Kattenberg? Maar
die zou vermoedelijk gemaakt zijn van het zand uit de
vijvers van Nijenburg. Dit zou echter best wel eens per
schuit over de "Heijloor Vaert" thans de Blekersloot
naar Alkmaar afgevoerd kunnen zijn.
Het vierde hoogteverschil is vooral goed te zien aan het
eind van de Zandersloot bij de Kuillaan. Hier zijn
percelen afgegraven met een hoogte verschil van ca. 1 m.
Op meer plaatsen is het talud bij het hoogteverschil
duidelijk zichtbaar. Waar ging dat zand naartoe?
De Grote Kerk in Alkmaar staat op de noord-oostelijke
punt van de strandwal. Oostelijk daarvan was lager
liggend moerasland.
De Langestraat is een oude dijk die dat terrein inliep.
De binnenstad van Alkmaar oostelijk van de Schouten
straat is opgehoogd met grond van elders, uiteraard zo
dicht mogelijk bij huis vandaan gehaald. Er wordt wel
eens gesteld dat de stad op zijn eigen vuilnis is gebouwd,
maar vuilnis had men toen nauwelijks.
Het afgraven van de strandwal gebeurde op meerdere
fronten: per schuit vanuit zandersloten in het latere
Nassaukwartier en Westerhout. Via de Zandersloot die
uitkwam in de huidige Blekersloot langs de Blekerskade.
Deze "Sant Vaert" was in 1671 gevorderd tot halverwege
de huidige Heilooër ijsbaan. En via drie "santvaerten"
die uitkwamen op de Hoevervaart. De noordelijkste liep
langs de Kalkovensweg, de middelste langs boerderij
Cranenbroeck en de zuidelijkste was gelegen naast de
boerderij Noord-West op oude kaarten is daaraan de
naam 'Etgroet' gegeven. Ook zal er van paard en kar
gebruik zijn gemaakt. Omstreeks 1920 is er bij de
boerderij Noord-West per smalspoor zand afgevoerd
naar de Hoevervaart, dat verder ging per schuit naar
Alkmaar.
Wat kunnen we nu nog van deze oude afgravingen zien?
Rond het einde van de Zandersloot is reeds genoemd.
Diverse zijwegen van de Westerweg liggen lager dan de
Westerweg zelf, zoals de Notweg, de Beatrixlaan, de
Overkrocht en de Rector Frederiklaan. De huizen langs
de Westerweg bij de Overkrocht staan op een zichtbaar
souterrain. De boswachterswoning Westerweg 53 staat
ook op afgegraven grond evenals Kwekerij Meijer. De
Heilooër ijsbaan is ook een afgegraven perceel. Het
laatste stuk land dat vlak na de tweede wereldoorlog is
afgegraven is het weiland dat direct naast het
Overbos gelegen is in het verlengde van de Westerlaan.
Het afgraven daarvan gebeurde met draglines en oude
Amerikaanse legertrucks. Het zand ging naar het uit
breidingsplan in de Alkmaarse Overdie.
Er zijn bronnen die stellen dat de Zandersloot tot aan de
Kraaienlaan gelopen heeft. In het terrein is dat niet
te zien. Het einde van de sloot bleef om praktische
reden achter bij het af te graven perceel. Een mooi detail
hiervan is te zien op de kaart van C. Drebbel uit 1597
waar een man bezig is zand af te graven in het Nassauk
wartier.
Zand afgraven in het Nassaukwartier, 1597
Als het stuk sloot tussen Kuillaan en Kraaienlaan
gedempt zou zijn, dan moet het afgegraven perceel nog
zichtbaar zijn. Mogelijk was dit een oude bosbeek of een
foutje van de kaar ten tekenaar.
De Preekstoel van Heiloo
Dit betreft niet de preekstoel van een van de kerken van
Heiloo, maar een plek in het Heilooër Bos.
Op een klein paaltje verscholen in het bos langs de
Willibrordusweg kwam ik de volgende tekst tegen:
Willibrordusweg
De Willibrordusweg loopt van de
Witte Kerk naar de Preekstoel.
Volgens overlevering heeft Willibrord
op die plek de mensen toegesproken.
In 1671 werd er melding van gemaakt op de kaart van
de Zandersloot waar we in de schuine laan achter langs
20 a&i