o in de Tweede Wereldoorlog Samengesteld door Wim Buwalda en Piet Kuijper, met medewerking van Vok Bakker 1. De aanloop 1 Voor 10 mei 1940 was er in Heiloo niet veel te merken van de komende oorlog. Natuurlijk was men via de krant en de radio op de hoogte van de Duitse dreiging, maar ook in Heiloo werd waarschijnlijk vertrouwd op een neutrale status in de dreigende conflicten. Wel werden enige maatregelen afgekondigd toen op 29 augustus 1939 de algemene mobilisatie van het Nederlandse leger in volle gang werd gezet en drie dagen daarna de Tweede Wereldoorlog begon toen het Duitse leger Polen aanviel. Ook uit Heiloo werden jonge mannen die hun dienstplicht al hadden vervuld, maar met 'groot verlof' waren, opgeroepen in het kader van de mobilisatie. Men diende zich te melden in Alkmaar maar ook wel in Haarlem bij de Koudenhornkazerne of de Ripperdakazerne. Afb. 1. Inspectie van gemobiliseerde soldaten in Haarlem door koningin Wilhelmina In Heiloo werd na de mobilisatie onder auspiciën van het gemeentebestuur de Luchtbeschermingsdienst opgericht. Er waren in de verschillende wijken van Heiloo meldingsposten bij particulieren. Deze inwoners van Heiloo kregen ter uitvoering van hun alarmerings werkzaamheden de beschikking over een 'posthoorn' (of scheepstoeter). De hoorn werd onder andere gebruikt om een verduisteringsoefening aan te kondigen. Zo'n oefening werd door de meeste Heilooërs niet al te serieus genomen. Men verduisterde bijvoorbeeld wel de voorkant van het huis, maar de achterkant werd vaak niet van een passende verduistering voorzien. Later, tijdens de bezetting, werd dat wel anders. Toen werden ook hoog opgestelde sirenes die waarschuwden voor luchtalarm in gebruik genomen. In 1939 werd ook een begin gemaakt met een distributiesysteem. De bedoeling daarvan was dat bij schaarste van goederen, bijvoorbeeld levensmid delen, door middel van de uitgave en het inleveren van bonnen een verdeling plaats zou vinden. Het systeem werd beproefd door de uitgave van distributiebonnen voor suiker. Erg toepasselijk was dat niet, want er was geen suikerschaarste. Zo kon men 'op de bon' meer suiker verkrijgen dan men strikt nodig had. In Heiloo had men ook aanhangers van de NSB. Hoewel de aanhang veel geringer was dan in de (grote) steden en men dus verschoond was van massale uitingen van de voorliefde voor het Nationaal Socialisme waren de NSB'ers wel actief in Heiloo. Bijvoorbeeld door huisbezoek om 'zieltjes te winnen' en krantjes te slijten. Voor zover bekend werd er in Heiloo niet gecolporteerd om financiën voor de NSB-organisatie te verkrijgen. Dat gebeurde wel in Alkmaar. Na de capitulatie op 14 mei 1940 veranderde het een en ander in Heiloo. In de eerste oorlogsjaren gingen de veranderingen grotendeels langzaam. Behalve in de Willibrordusstichtng werden toen in Heiloo nog geen Duitsers gelegerd, in tegenstelling tot Alkmaar (o.a. Huize Voorhout en de Rijks HBS) en Bergen (het vliegveld). Wel kwamen Duitsers in Heiloo de winkels leegkopen met hun 'Kassescheine', krediet brieven die de winkeliers konden inleveren bij de bank voor Nederlandse guldens. Maar in de loop van de jaren, na 1942, gingen de veranderingen snel. Ook Heiloo werd 'bezet', zij het met voortdurend wisselende 4

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Heylooer Cronyck | 2010 | | pagina 6