Bespiegeling over de naamgeving van het putje van Kapel
door A.P. Koeman
De naamgeving van Runxput(te), de put van het
bedevaartsoord Onze Lieve Vrouw Ter Nood in
Heiloo, komt in enkele geschriften aan de orde. 1
Daarbij komt bijvoorbeeld de verklaring van de
naam voor als afleiding van Roriksput, een
verwijzing naar de hoofdman van de Noormannen
Rorik. In de Heylooer Cronyek van augustus
2009 wordt een akte uit het Oud Archief Heiloo
genoemd waarin gesproken wordt over Room-
putte. 2 Vooralsnog blijft de herkomst van de
naam in nevelen gehuld. Ons actief Oud Heilool-
id, A.P. Koeman, wilde zich graag wagen aan
enige gedachten over de mogelijke achtergrond
van de naamgeving. Dit heeft hij op papier gezet
met de vraag aan de lezers om te reageren op zijn
overwegingen. (Red.)
De geschiedenis van de Runxputte en speciaal de
speculaties omtrent de naam hebben mij aan het
denken gezet. Naar mijn idee zou de naam Runxput,
in verband met ceremoniële handelingen zoals het
rondgaan met kaarsen, vanen en kruisen, kunnen
worden geduid als: Rincsputte -> Rinxputte ->
Runxputte. Dat is een 'ommegangsput' waar men
in een 'rinc', een ring omheen liep.
De naam Roomputte kan mogelijk zijn ontstaan
doordat kopiisten twee letters over het hoofd
hebben gezien; er zou aanvankelijk 'Ro(nd)omputte'
gestaan kunnen hebben. Dat is een put waar
ommegangsriten plaats vonden. Zo bezien is de
Roomput ook een ommegangsput en zijn beide
genoemde namen synoniem.
In een beschrijving over de in Brugge vereerde
heilige Donatius wordt verhaald over een vrouw uit
Osdenne (te duiden als 'Oesdom'?) die water haalde
uit de bron van de Roricsput. Osdenne lijkt me
eerder een verbastering van Oostende dan van
Oesdom. Ook al gezien het feit dat de heilige in
Brugge vereerd werd. De naam Roricsput heeft zo
bezien weinig met Heiloo, c.q. Oesdom van doen.
Mijn speculaties leg ik graag aan de lezers van de
Heylooer Cronyek voor en ik nodig u uit om daarop
te reageren.
1 Zie onder andere: O. Thiers, 't Putje van
Heiloo, Bedevaarten naar O.L. Vrouw ter Nood",
Hilversum 2005, pag. 18.
2 R.A.A. Oud Archief Heiloo, inv. nr. 70
