10
gegaan. Soms gaat het om kostbaarheden of om handelswaren die verborgen waren en niet
meer werden opgehaald. Ook werden er voorwerpen aan goden geschonken. Deze
objecten werden in een rivier of een moeras geworpen of begraven in de grond. In dat
geval spreken we van een offer. Waarschijnlijk gaat het bij de voorwerpen van Heiloo ook
om een godenoffer. Op de vraag aan welke godheid een offer werd gebracht en waarom,
moeten we het antwoord schuldig blijven. Uit de verre oudheid van Heiloo zijn ons geen
namen overgeleverd.
Amateur-archeologen geven Heiloo een prehistorisch verleden
Met het noemen van de eerste twee belangrijke vondsten van Heiloo hebben we al een
tipje van de sluier opgelicht die over het verre verleden van Heiloo hangt. In de jaren '30
van deze eeuw beweerde Holwerda nog dat heel West-Nederland in de prehistorie
onbewoond was.19 Talloze vondsten hebben nadien het tegendeel bewezen. Vele ontdek
kingen zijn gedaan door amateur-archeologen. Zonder hun betrokkenheid en inzet had dit
hoofdstuk over archeologie nooit geschreven kunnen worden. Vanaf eind jaren '50 werden
de eerste amateur-archeologen actief in Heiloo. J.K. Haalebos verrichtte als één der
eersten archeologisch onderzoek in Heiloo en publiceerde daar ook over. In de jaren '66
en '67 verrichtte de Rijksdienst voor Oudheidkundig Bodemonderzoek (ROB) zelfs een
heuse opgraving in en rond het Witte Kerkje, zie de bijdrage van J.K. Haalebos. In de
jaren '70 was de amateur-archeoloog P. van Rooyen actief.
Bij deze archeologische pioniers ontbrak echter enige vorm van organisatie. In het
najaar van 1987 kwam daar een einde aan. Een klein groepje amateur-archeologen kwam
toen bijeen. Onder de leiding van A. Lawant, die reeds vanaf eind jaren '60 archeologisch
actief was, werd de Archeologische Werkgroep van de Vereniging Oud Heiloo opgericht.
Thans zijn er circa vijftien leden actief. Vanaf het moment van oprichting worden de vele
graafwerkzaamheden in de bodem van Heiloo nauwlettend gevolgd, wat heeft geleid tot
talloze waardevolle ontdekkingen.
De oudste bewoning van de strandwal
Zoals al vermeld werd, ligt Heiloo (tezamen met Limmen en Alkmaar) op een strandwal.
De strandwal is ontstaan tussen de 4300 en 3900 jaar geleden. Vanaf die tijd was
bewoning dus mogelijk. De oudste vondsten van de strandwal dateren dan ook van het
Laat Neolithicum of de Vroege Bronstijd. Om de belangrijkste te noemen: in Alkmaar
vond men ten westen van de Grote Kerk de restanten van een geul uit de Vroege en
Midden Bronstijd waarin een roeispaan en een bewerkt stuk hertegewei werden aangetrof
fen. De laatste vondst betreft waarschijnlijk een hak waarmee men de grond kon
bewerken.21 Onlangs werd in Alkmaar (achter het Medisch Centrum) een scherf gevonden
die mogelijk uit het Laat Neolithicum of Vroege Bronstijd dateert.22 Tevens werden op
dezelfde locatie ribben van grote runderen gevonden. Deze grote runderen zouden hier na
