In de laatste oorlogsjaren is het huis door de Duitse bezetters gevorderd en door militairen
gebruikt. Voordien was het nog een toevluchtsoord geweest voor onderduikers en anderen die er
een gastvrij onthaal vonden. Na de bevrijding in 1945 hebben Canadese militairen er nog een korte
tijd verbleven.
Het huis Nyenburg overleefden weliswaar redelijk ongeschonden de bezettingstijd, maar de familie
Van Foreest leed een zwaar verlies door de dood van de enige zoon Jhr Nanning. Deze werd bij
een poging naar Engeland te ontkomen door de Duitse marine gevangen genomen en stierf in 1945
in het concentratiekamp Sankt Valentin. Met hem stierf de tak Van Foreest van de Nyenburg in
mannelijke lijn uit. Zijn moeder bleef met drie dochters over. Enige tijd heeft het er daarna naar
uitgezien dat Jhr H. A. Van Foreest uit een jongere tak van de familie het huis zou gaan bewonen
en daardoor de band met de familie in stand kon blijven, doch om verschillende redenen heeft hij
daarvan af moeten zien. De aandelen in de NV Nyenburg werden in 1954 geërfd door de drie doch
ter van mevrouw Van Foreest-Beets, waarna het huis tot 1957 bewoond werd door de familie
Tomson-Van Foreest. Sinds 1958 zijn de Heer en Mevrouw Snethlage-Van Foreest de bewoners.
De bestemming van de Nyenburg in de toekomst bleef echter onzeker. Verschillende ideeën ervoor
zijn geopperd doch geen daarvan kon worden gerealiseerd. Onder deze omstandigheden heeft de
familie met Ir T. G. Tomson als woordvoerder contact gezocht met de Vereniging tot Behoud van
Natuurmonumenten om te komen tot overdracht van het aandelenbezit waardoor het gehele oor
spronkelijke bezit weer in één hand zou komen. Dankzij de wil van alle partijen om tot deze voor
de hand liggende en ook meest gunstige oplossing te komen hebben de gecompliceerde onderhan
delingen tenslotte in 1966 tot het gewenste resultaat geleid. Een der problemen was, dat de schilde
rijen en het archief moesten worden afgesplitst. Daarvoor is een afzonderlijke Stichting Van
Foreest van de Nyenburg en Van Egmond in het leven geroepen die de portretten en het familiegraf
heeft overgedragen aan het stedelijk museum en het gemeentearchief van Alkmaar. De stichting
heeft tot doel het laten bestaan van enige, voornamelijk honoraire, binding tussen de familie Van
Foreest en het oude familiebezit alsmede het houden van toezicht op de naleving van de bedingen
waaronder de schilderijen en het archief bij de gemeente Alkmaar berusten.
Tot deze bedingen behoort dat de schilderijen zolang de familie Snethlage het huis bewoont daar
blijven en na afspraak voor belangstellenden te bezichtigen zijn.
Toen alle formaliteiten geregeld waren vond op 18 augustus 1966 voor notaris J. J. van de Stadt
te Alkmaar de overdracht plaats van 130 aandelen van 1000,— in de NV Nyenburg aan de Vere
niging tot Behoud van Natuurmonumenten tegen een koers van 500,—. Als gevolg hiervan tra
den de commissarissen uit de familie Van Foreest af om opgevolgd te worden door drie leden van
het Dagelijks Bestuur van de Vereniging. Ook de directie van de NV, die sinds 1954 was opgedra
gen aan het rentmeesterskantoor Het Schoutshuis te Woudenberg werd vervangen door Natuur
monumenten. Doordat het Heilooërbos en de rest van het landgoed nu weer verenigd waren kon
de kunstmatige naam worden verlaten zodat deze bezitting van de Vereniging in zijn geheel weer
De Nyenburg heet.
De aankoop werd deze keer mogelijk gemaakt door subsidie van de gemeente Heiloo, de provincie
Noord-Holland en het Rijk. Het op deze wijze veilig gestelde gebied besloeg 157 ha en zou in de
komende jaren nog aanzienlijk uitgebreid worden. Natuurmonumenten nam nl. op zich het gebied
als een landschappelijk complex te handhaven en te verdedigen en zo mogelijk uit te breiden en
36
