mede twee blauwe hardstenen piëdestallen 6). Het restant van een der vazen werd in 1928 terugge vonden en in ere hersteld, maar is sindsdien helaas toch weer verdwenen. Ook de Alkmaarse schil der Pieter Gerritsz van der Steur is voor de Nyenburg werkzaam geweest. Hij schilderde onder meer verschillende rouwkassen met wapens voor familieleden die in de Alkmaarse grote kerk begraven zijn. Fragmenten van deze borden zijn op de zolder van het huis teruggevonden waar zij blijkbaar waren opgeslagen toen dergelijke attributen uit de feodale tijd na de omwenteling van 1795 uit de kerk verwijderd werden 7). Het grotere werk ging evenwel naar Gaspar Swenst, meester beeldhouwer te Beverwijk. In 1709 zijn van hem gekocht vier hardstenen beeldjes voorstel lende de vier elementen. Maar bovenal mocht hij de beeldhouwwerken rondom de grote vijver leveren, waarover het volgende contract werd gesloten 8). "Met Gaspar Swenst mr beelthouwer in de Wijck geaccordeert over het maken van een grot in de com tot Heyloo van goede hartsteen in gevolge van t geboetseerde te weten soodanig de slinker zijde is geordonneert zijnde op de hoeken met dolphynen daerop Cupido's zitten en bovenaan met festons, op de twee platte zijden naar het oosten en westen met een historie in het relief en aan de andere platte zijde twee wapens, te weten int zuijden het wapen van Egmont en int noorden dat van Foreest met haar cronen en tenanten. Dit werk moet onder breet sijn 8 voeten en hoog IVi voet van 13 stucken steens, boven dit werck te maken uijt een stuck steens de beelden van Pan en Galaté hooch 6 voeten, alles naar de konst uitgegraveert. Dit werck op te leveren aanstaande maij 1710 voor een somme van negenhondert vijftigh gulden onder conditie dat het transport van de Wijck naar Heyloo sal werden becostight alsmede het oprechten vant selve werck in de vijver tot welck werck twee kneghts sal geven soo omtrent het schepen, uijtlossen als oprechten, doch sal de schade die aen dit werck int transporteren en oprech ten mocht comen te vallen, comen tot lasten van Gaspar Swenst voorn, die hetselve naer behoren sal moeten veranderen en vernieuwen". Behalve deze compositie voor de vijver ontwierp Swenst nog twee grote hardstenen beelden van Hercules vechtend tegen de draak en tegen de hydra, de veelkoppige slang. Verder leverde hij nog vier grote beelden van 6!/2 voet hoog van Meleager, Atalanta, Apollo en Diana om boven op het huis te zetten, "alles ingevolge de boetseersels te leveren voor 900,—" te leveren eind 1710 resp. mei 1711. Op een tekening uit 1787 door de Haarlemse tekenaar Hendrik Tavenier is de "grot in de com" nog te zien met twee van de vier gebeeldhouwde elementen. Van de gehele voor Noord- Holland wel bijzondere aanleg is nauwelijks iets bewaard gebleven. Enkele brokstukken zijn omstreeks 1970 uit de vergraven vijver te voorschijn gekomen en de nog gave kop van Pan heeft een plaats gekregen in de tegenwoordige achtertuin. Alleen de twee beelden van Hercules, die niet op de tekening voorkomen maar opgesteld zullen zijn geweest in de door hagen gevormde nissen opzij van het huis, zijn bewaard en flankeren nu de vijver. Gerard van Egmond van de Nyenburg heeft van zijn schepping slechts heel kort plezier gehad. Hij stierf kort na zijn vader in het laatst van 1712. Ook door hem maar vooral door zijn weduwe is het grondbezit in Heiloo aanzienlijk uitgebreid. Het bezit van Gerard en Machteld, die in 1721 overleed, is onverdeeld gebleven tussen de vier (van de 7) kinderen die beide ouders overleefden: Jan Adriaan, Catharina Christina, Gerard en Maria. Een kwart aandeel in het huis Nyenburg met nieuwe en oude plantage en een weiland werd na het in 1727 kinderloos overlijden van Gerard in 1729 gewaardeerd op 1845.-. De in 1690 door Gerard gekochte heerlijkheid Petten en Nolmer-

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Heylooer Cronyck | 1987 | | pagina 11