terug omdat Haarlem gevallen was en deze troepen gevaar lie
pen afgesneden te worden. Om niets voor de Spanjaarden over
te laten hebben zij alle kerken en kastelen in brand gestoken
en verwoest waar zij gelegerd waren. Op deze datum is de ab
dij in brand gestoken, ook het slot op De Hoef en de kerk van
Bergen, en ook het Witte Kerkje in Heiloo. In 1947, bij opgra
vingen, is de westzijde van de oude abdijkerk gevonden zodat
men de kerk heeft kunnen reconstrueren. De parochiekerk,
naast de abdij gelegen, is pas omstreeks 1800 gesloopt en
hiervoor in de plaats is het huidige Protestantse kerkje geko
men. Van de inboedel van de abdij is nog wel het een en ander
gered- De monniken hebben reeds einde Maart - begin April
de abdij verlaten: zij hebben dus nog gelegenheid gehad iets
van de kostbaarheden te redden.
De abt van het klooster was geestelijke, deze mocht geen
oorlog voeren, noch voor een wereldlijke rechtbank verschij
nen, dus in gevallen van een proces of oorlog moest de abt
een plaatsvervanger hebben. Deze was vaak een van de here-
boeren uit de omgeving. Rond 11 50 had een van die hereboeren,
een zekere Dodo, zich zeer verdienstelijk gemaakt bij het bou
wen van de tweede abdijkerk. Als beloning heeft de abt hem
toen aangesteld als "advocatus", dat wil zeggen als plaatsver
vanger van de abt bij oorlogen en rechtszaken. Bovendien
kreeg hij een hofstede met zes huizen op Egmond aan de Hoef.
Daar heeft hij een heuvel opgeworpen en een gevechtstoren
opgericht: het begin van het kasteel van de Heren van Egmond.
De gevechtstoren is in 1205 verwoest in de oorlog tussen de
graaf van Holland en de graaf van Loon. Daarna is een stenen
ommuring aangebracht met twee gevechtstorens. Dit ronde
kasteel is in 1315 verwoest door de West-Friezen toen de
Heer van Egmond zelf met de Graaf van Holland op oorlog
was in Vlaanderen. Zijn zoon is begonnen met een grote vier
kante gevechtstoren, een donjon, hetgeen door zijn nakomelin
gen is uitgebouwd tot het vierkante kasteel. In de 15e eeuw is
de voorhof aangebouwd, in de 16e eeuw de grote ingang met
toren en ophaalbrug. De verhouding abdij - kasteelheren werd
hoe langer hoe slechter: de laatstgenoemden wilden de rechten
van de abt, met name voor wat betreft rechtspraak en belastin
gen, overnemen.
De kapel, naast het kasteel is een geschiedenis apart. Merk
waardigerwijs is deze buiten het kasteel gebouwd, en om-
5
