11
Rondom de Witte Kerk
Rondom de Witte Kerk is Heiloo ontstaan en heeft het zich ontwikkeld, zowel
bestuurlijk, als ook kerkelijk en cultureel.
Vrijwel iedere inwoner van ons dorp kent het huidige uit 1927 daterende
Raadhuis. Het behoeft uiteraard geen betoog, dat dit niet het eerste Heilooër
raadhuis is. Vóór 1927 stond het gemeentehuis op de plaats waar zich nu de nieuwe
brandweergarage bevindt. Voordat deze werd gebouwd, stond op die plek een
woonhuis met winkel en garage van de heer Pietersma, en diens garage was het
raadhuis van Heiloo.
Als bewijs daarvan bleef de ingemetselde steen met het wapen van Heiloo rechts
van de deuren jarenlang zichtbaar, terwijl boven de ingang te lezen was "GARAGE
HET OUDE RAADHUIS".
Maar toch was dit oude raadhuisje niet het eerste "regthuijs" van ons aloude
kerkdorp.
Omstreeks 1850, ten tijde van de ambtsperiode van burgemeester jhr.mr. G.C.
Fontein Verschuir (de 3e burgemeester van Heiloo, die overigens niet in zijn
gemeente, maar in Alkmaar woonde) was het "gemeentehuis" gevestigd in de vlak
naast de openbare school van Heiloo, en met een portaal daaraan verbonden,
staande onderwijzerswoning.
Op precies dezelfde plek waar sinds enkele jaren het meuwe onderkomen van
onze vrijwillige brandweer is verrezen, stond eeuwen geleden, met het front aan de
Heerenweg, de "school van Heiloo", oorspronkelijk bestaande uit slechts één enkel
lokaal, doch in 1862 uitgebreid met een tweede lokaliteit en met een
onderwijz erswoning.
En in deze onderwijzerswoning bevond zich tot 1883 "de raadkamer van Heiloo",
en wel op de bovenverdieping op de zuid-westelijke hoek. Deze raadkamer had de
grootte van een flinke slaapkamer (ca 4V4 x 414 meter) en was bereikbaar via de
gemeenschappelijke voordeur. In deze ene kamer zetelde zo'n 150 jaar geleden het
gehele gemeentelijke apparaat.
Nu was de vroedschap in die jaren niet groot, want naast de burgemeester, die
tevens secretaris was, bestond zij uit 2 assessoren (wethouders) en 4 raadsleden.
Oorspronkelijk was er ook geen "publieke tribune", want raadsvergaderingen (men
kwam gemiddeld 5 tot 6 keer per jaar bijeen) waren niet openbaar.
In 1851 kwam hierin verandering
"Tot betere regeling van de thans openbare vergaderingen, zal daartoe eene
ruimte in de Raadkamer door het plaatsen van eene balie, worden afgezonderd"
De gemeentelijke verordeningen werden in die jaren door aflezing afgekondigd, en
wel door de burgemeester of diens plaatsvervanger, uit één der ramen van de
raadkamer. Vóór de afkondiging, welke steeds om 12 uur 's middags piaats vond,
werd 2 x gedurende 5 minuten met de dorpsklok geklept, en wel om 9 uur en om
half twaalf.
Toen op 2 april 1883 de nieuwe openbare school aan de Willibrordusweg (de
oude Nicolaas Beetsschool nu Open Huis) in gebruik was genomen, begon men
plannen te maken voor de "verandering der oude schoolgebouwen te Heiloo in
