Burgemeester van
den Heuvel tijdens
de Burgemeester
feesten in 1923.
Gedicht uit de
Avondpost van
26-06-1928.
Verdwijnende CMofens
weide
Ze fióóren bij de groene
<En bij den zifv'ren y ins
Ze spreken ons van vrot
•fooi allesnn waj.'
nJ%rr,mA'noa z'n oude zeden
Slopen van de molen
De situatie van de milieuvriendelijke 'Swartedijckermolen' werd in
1931 wreed verstoord toen de slopershamer, in opdracht van het pol
der- en gemeentebestuur (burgemeester van den Heuvel) definitief
een einde maakte aan een historisch monument. De molen, die niet
afhankelijk was van elektriciteit, moest verdwijnen. Zijn taak werd,
door technische ontwikkelingen, overgenomen door een elektrisch
gemaal. Juist de molen was karakteristiek voor de polder en hij was
het symbool van de rijke historie. Wat bewoog polder- en gemeen
tebestuur ertoe om de 'Swartedijckermolen', in 1931 af te breken?
Was er dan geen historisch besef of enige oppositie tegen de afbraak?
De sociaal democraat Henri Polak (1868-1943) was een onvermoei
bare strijder voor het behoud van de molens in Noord-Holland. Hij
maakte zich grote zorgen en schreef op 31 maart 1928 over de ver
dwijnende schoonheid van de molens het volgende:
(Facsimile weergave).
"Er gaat geen dag voorbij, zonder dat er berichten bin
nenkomen omtrent besluiten van polderbesturen voor het
vervangen van windmolens door elektrische bemalingen.
Het is een rage gewordenEeuwenlang
hebben de molens hun taken vervuld en
worden nu omgebracht. De molen was
een werktuig dat niet afhankelijk was
van elektriciteit of steenkool. Men be
rooft het vlakke land van een karakte
ristiek beeld.
Toen Efoffand nog z
jiiet langs een "molenyad
qtugaan ze één voor één verdwijnen,
(De mofens van mijn land,
Ze passen niet Uésemtretnen
En onzen boerenstand
Ze vallen, zonder mededoogen,
Vernielzucht nu ten f rooi.
'Vooruitgang
7 (Babi Dat is
Ze zijn ze zvjn
'(Avondpost'
te mooi!!
Dogier
Het is volstrekt evident, dat met de sloop van
de 'Swartedijckermolen' opnieuw een stukje
landelijke schoonheid en historie verloren is
gegaan. (Gelukkig zijn er foto's en summiere,
authentieke gegevens, in verschillende archie
ven bewaard gebleven).
Natuurlijk, de 'keuterboeren' van het pol-
dertje maakten dankbaar gebruik van het
gemaal, want beheersing van de waterni
veaus binnen hun polder was essentieel. Zo
kon men op een efficiënte wijze landbouw
en veeteelt beter ontwikkelen. Men maakte
zich toen geen zorgen over de verdwijning
van een historisch monument.
