De kooien van Akersloot Een vroege naam voor Akersloot is Ekerslat, zoals vermeld op het kaartje dat de De Cock opneemt op bl. 4 van zijn boek.18 Slat zal geen andere betekenis hebben gehad dan het Friese Sleat (Sloten). Dat wil niet zeggen dat Akersloot van oorsprong Fries is; beide woorden zullen zeker uit hetzelfde taalgebied stammen. Voor Aker valt nog een andere betekenis te bedenken. Wederom in de Oxford Dictionary: acre is de aanduiding voor een stuk land, groot 4840 vierkante yards. Maar het betekent ook veld en is a piece oftilledor enclosed land (een omheind stuk land voor de verbouw van gewas sen); de Oud-Noorse aanduiding hiervoor is Akr (spreek uit 'ak ker'). Ook Akersloot voert ons weer terug in de Vikingentijd waar het Oud-Noors de boventoon vormde. De historicus Aris van Braam stuitte bij zijn uitvoerige onderzoeken naar de historie van Zaandam e.o. op de 'Kooien van de Hem'19 Kooi als veldnaam wordt vaak in verband gebracht met eenden kooien. Zijn onderzoek bracht hem ertoe een andere betekenis voor deze kooinamen te zoeken. Zijn zoektocht bracht hem tevens in Akersloot waar hij vermoedelijk op de Hem (in navolging van de Zaandamse Hem) op deze kooinamen is gestuit, zonder overigens namen te vermelden. Het viel hem op dat het weilanden waren, door gaans gelegen in de periferie van de bewoning, aan open water. Een verklaring kon hij voor deze naamgeving niet vinden.20 Toevallig stuitte ik op een artikel van William P.L. Thompson, Orkney farm-namesLondon 1995. In dit artikel worden besproken, naast andere veldnamen, de z.g. 'quoy-landen' (uit te spreken als kooi- landen). Het waren op de Orkney Eilanden (ten noorden van Schot land en vanaf ca 800 tot 1250 Noors bezit) meestal kleine landerijen zonder enige gebruikswaarde, behalve voor veebegrazing. Ze wa ren 'skatfree', belastingvrij. Meestal lagen ze aan de kust, ontstaan uit bedijkt waddengebied of tegen onontgonnen veengebieden aan. 'Quoy' komt in Nederland voor in het plaatsje Acquoy aan de Linge, bij Leerdam. De typologie van de "quoy-landen" is precies eender als de "kooien" van Van Braam, zij het dat deze namen, met uitzon dering van Acquoy, vernederlandst zijn tot 'kooien'. Ook hierin zien we een vleugje Noorse invloed in Noord-Holland, dat mede aan de basis heeft gestaan van het ontstaan van Akersloot.

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

De Groene Valck - Akersloot | 2006 | | pagina 94