De vroegste bewoningsgeschiedenis
van Akersloot
Natuur of cultuur
Het Holoceen: veel water en strandwallen
Het landschap van Noord-Holland, zoals we dat nu kennen, is het
resultaat van geologische, klimatologische maar vooral menselijke
activiteiten. Het landschap richten we in naar onze behoeften maar
tegelijkertijd ontstaat er een nostalgisch verlangen naar die uit vroe
gere tijden. Kennis over die 'vroegere' landschappen is essentieel
om onze bewoningsgeschiedenis te ontrafelen, zo ook die van
Akersloot.
Situatie begin jaartelling
naar Zagwijn.
1 =strandwal,
2=Wijkermeer,
3=hoogveen,
4=laagveen/klei
De laatste ijstijd, het Weichselien, eindigde zo'n 12000 jaar gele
den. In snel tempo smolten de ijskappen en steeg het zeeniveau on
geveer 150 meter tot het huidige niveau. De kustlijn werd
steeds verder oostwaarts opgeschoven. Zeestromingen voer
den grote hoeveelheden zand en slib langs de kust. Waar de
stroomsnelheid afnam zonk eerst het zand en daarna het slib,
van zuid naar noord en van west naar oost. Zo ontstonden
5000 jaar geleden langs de gehele Nederlandse westkust
smalle en langgerekte strandwallen, met ten oosten ervan
slibvelden. Aanvankelijk zandbanken die bij eb droogvielen
en waar de wind het zand opwoei tot lage duintjes, hier en
daar begroeid met zout- en brakwaterminnende planten. Waar
de zee niet meer kon komen ontstond door verzoeting veen-
groei. De huidige contouren van West-Nederland kwamen
in beeld met op de meest oostelijke strandwal Akersloot, met
ten noorden ervan Boekei, Oudorp en Sint Pancras en ten zuiden
ervan Dorregeest, Uitgeest en Haarlem. Hier en daar werd deze
strandwal doorbroken door stroomgeulen zoals het Oer-IJ en door
afwateringen vanuit de oostelijke veengebieden. Stormvloeden sloe
gen bressen in de strandwal en ruimden hier en daar weer grote
delen op. De dorpskern van Akersloot ligt trouwens op twee smalle,
evenwijdige strandwallen, gescheiden door de Geestpolder. Beide
strandwallen komen iets ten noorden van het pontje samen en gaan
dan verder noordwaarts als smalle strandwal. In het zuiden gaat de
meest oostelijke strandwal over in die van Dorregeest, de westelijk
strandt in het Koningsmeer.
84