een storm van protesten omdat ze een radicale breuk betekent met
de wet van meer-meer-meer, die vrijwel elke melkveehouderij in
zijn greep heeft. Ineens moet de produktie worden gestabiliseerd,
terwijl de kosten eerder toe- dan afnemen. Inmiddels hoor je niemand
meer over de melkquota, niet in de laatste plaats doordat de aan een
bedrijf gebonden melkquota op de markt verhandelbaar zijn en daar
als "schaars" goed belangrijk bijdragen aan de vermogenspositie
van het boerenbedrijf. Door de quotering neemt het aantal
melkkoeien behoorlijk af. Telt Nederland in 1984 nog 2,5 miljoen
melkkoeien, in 1997 zijn er nog maar 1,5 miljoen, dat is een daling
van veertig procent. Het aantal melkkoeien komt daardoor weer op
hetzelfde niveau als pal voor de Tweede Wereldoorlog. Wat blijft er
bij al deze ontwikkelingen nog over van 'n romantische voorstelling
van het boerenbedrijf, waardoor menigeen de boer benijd heeft? De
boer wordt in de jaren tachtig steeds meer een klager die de overheid
vervloekt om haar regels, maar die dezelfde overheid wel voor alle
tegenslag aansprakelijk stelt. Het mestprobleem is een rechtstreeks
gevolg van de enorme groei van de veestapel, waardoor er zóveel
mest wordt geproduceerd dat deze niet meer langs natuurlijke weg
te verwerken is.
Van oudsher wordt mest "uitgereden" over het land, maar de grote
hoeveelheden zorgen, naar men zegt, voor een aantasting van het
grondwater. Bovendien levert de vrijkomende ammoniak een
belangrijke bijdrage aan het bekende eigentijdse probleem van de
zure regen. Pas in 1987, als er al veel schade aan bodem en
grondwater is toegebracht, legt de overheid beperkingen op aan het
uitrijden van mest en verplicht zij de boeren tot een mestboekhouding.
Wie een mestoverschot heeft, moet in de toekomst betalen.
De onzekere toekomst heeft een groeiend aantal boeren doen
beseffen dat ze met meer van hetzelfde het niet zullen redden. Er
zijn boeren, en hun aantal groeit, die radicaal het roer omgooien. Zij
kiezen voor een biologisch verantwoorde manier van produceren.
Vooral de groep veehouders groeit daarbij snel, nu ook grote
supermarktketens als C1000, Albert Heijn, Super De Boer en
Dagmarkt "boerenmelk" en "boerenprodukten" in hun assortiment
opnemen. De markt voor lokale, ambachtelijke boerenprodukten
groeit. De HEMA bijvoorbeeld verkoopt Veenweidekaas, die
afkomstig is uit het groene hart van Holland. Het klassieke beeld
van het ambachtelijk boeren is kennelijk niet helemaal verdwenen.
Steeds meer boeren beginnen de commerciële kracht daarvan te
ontdekken en ontwikkelen allerlei nevenaktiviteiten. Bed
