zich daarvan op de hoogte. Hij heeft er meer zijdelings mee te maken,
omdat de produktiviteit van zijn bedrijf niet zo groot is. Zo verneemt
hij dat de groeiende betekenis van de export van de melkprodukten
ook een grote afhankelijkheid van de internationale prijsontwikkeling
betekent. Na een paar jaren van bloei dalen de prijzen bijna constant.
Dat dwingt om èn de kosten zo laag mogelijk te houden èn de
produktiviteit te verhogen. Die verhoogde opbrengst is ook
noodzakelijk omdat de neerwaartse druk op de prijs van
landbouwprodukten ook na de oorlog blijft aanhouden. Vanaf 1950
dalen de prijzen gemiddeld met twee tot drie procent per jaar. Dat de
agrarische sector zich kan handhaven komt ook door forse steun
van de overheid. Niet alleen door subsidies voor verdere
moderniseringen van de bedrijfsvoering, maar ook door
prijsgaranties. Belangrijk is bovendien dat de Europese Economische
Gemeenschap eind jaren vijftig een gemeenschappelijk
landbouwbeleid vaststelt, waarbij de interne markt van de zes EEG-
landen beschermd wordt door hoge "tariefmuren" voor produkten
van buiten. Boerenbedrijven, die in vergelijking met het buitenland
klein zijn, ontwikkelen zich daardoor vanzelf tot gezinsbedrijven,
waar ouders en kinderen samenwerken.
Ook op de boerderij gaan de ontwikkelingen door. Zo wordt in
1947 de woonkamer nogmaals onderhanden genomen. Dan wordt
de bedstede aan de noordkant weggehaald om zo nog wat meer ruimte
te krijgen. De kelderruimte onder deze bedstede, die er tot op de dag
van vandaag nog is, heeft in de oorlog voor Jaap nog als schuilplaats
voor de Duitsers dienst gedaan. Boven in de muur wordt een liggend
glas-in-lood raam aangebracht om wat meer licht in de kamer te
krijgen.
Het jaar 1948 moet hier niet onvermeld blijven. Het is in dat jaar
dat vader een hartinfarct krijgt. Hierdoor wordt hij gedwongen rust
te houden. Dat is, gelet op zijn aard en werklust, geen gemakkelijke
opgave. Zijn broer Jan neemt wat de werkzaamheden op de boerderij
betreft, zijn plaats in en wordt daarbij geholpen door mijn broers.
Na enkele maanden kan vader zijn werk weer voortzetten.
Intussen groeien de plannen om de melkveehouderij uit te breiden.
Om je te kunnen handhaven is dat ook wel nodig. En zo gebeurt het
dat begin jaren vijftig de boerderij weer wordt uitgebreid, dit keer
met het naast gelegen perceel aan de noordkant.
Op dat moment huurt Siem Woestenburg dit van Willem Koning,
die in de Zuid Schermer woont, een even oude boerderij als waar
wij in wonen. Vader kan dit spulletje kopen.17. Er moet wel het een
ander aan verbouwd worden. De oude houten kapberg die pal aan
