Monument Overslot geeft
geheimen langzaam prijs
ONDERZOEK
Binnen de stichting wordt veel onderzoek verricht. Zo is bijvoorbeeld in samenwerking
met de Stichting Archeologie Egmond in 1997 oudheidkundig onderzoek gedaan aan de
monumentale hoeve Overslot.
O Cor Prins (links) van de Sticb ting Archeologie Egmond en Peter de Man van de Stichting His
torisch Egmond In de onlangs getraceerde kelder in het pand Overslot. Foto Studio Wiek Na
Van onze verslaggever
EGMOND Het monumen
tale pand Overslot aan de
Slotweg in Egmond aan den
Hoef geeft langzaam, maarze
ker zijn geheimen prijs. Het
in oude stukken ook wel als
'O verkas teel' aangeduide
complex bestond begin 17e
eeuw waarschijnlijk uit twee
buitens, verbonden door een
muur aan de Slotwegkant.
Een poortje gaf daar toegang
tot de moestuin tussen de
twee woningen.
Begin 19e eeuw werd het,
pand als boerderij ingericht;
mei de ingang aan de Slotweg.
Dit boerenbedrijf werd dos niet
in een. in deze regio gebrui
kelijke stolp gevestigd. Do in
gang verhuisde na verloop van
tijd naar de tuinkant. De moes
tuin werd bij het gebouw ge
trokken en deed jarenlang
dienst als koestal.
Al die veranderingen hebben
hun sporen achtergelaten. De
Stichting Historisch Egmond
(SHE) en de Stichting Archeo
logie Egmond (SAE) doen in
eendrachtige samenwerking
volop onderzoek naar de veel
bewogen (bouw)geschiedenis
van het rijksmonument.
Beide stichtingen hebben de
hulp ingeroepen van deskundi
gen. Restauratie-architect Ab
Peetoom reconstrueerde op
verzoek van SHE aan de hand
van verschillen in metselwerk
een deel van het gecompliceer
de verhaal Het is verrassend,
hoeveel daaruit valt af te lei
den", zegt Cor Prins van SAE
Oudste stuk
Het nadien tot hooiberging
verhoogde gedeelte moet het
oudste stuk Overslot zijn ge
weest. Op de zolder zijn in de
tussenmuur nog resten van de
raamomlijstingen aan de west-
kantte zien. Ook aan de buiten
zijde aan de Slotwegkant zijn in
dit gedeelte nog omlijstingen
van (later dichtgemetselde) ra
men te zien. Die waren voor die
tijd heel groot, hetgeen op wel
stand van de huiseigenaar
duidt. Of hebben daar oor
spronkelijk deuren gezeten, zo
als Alkmaars stadsarcheoloog
Peter Bitier veronderstelt? De
Egmonders houden het op ra
men van een vroeg zeventien
de eeuws buiten met zicht op de
restanten van het Slot.
Ook in de grond zijn sporen
van vroegere situaties terug te
vinden. Daarvoor komen Prins
en de zijnen in actie. Zijn stich
ting mag van de Rijksdienst
voor Oudheidkundig Bodem
onderzoek (ROB) na aanmel
ding van de projecten nood op
gravingen verrichten. In Over
slot groeven ze recentelijk de
fundering en een keldertje uit
een latere bouwfase op. Het
gaat om een westelijke uitleg
naast het oorspronkelijke
pand.
Toen Overslot een boerderij
bestemming had gekregen,
ging dat westelijk deel ais dors
dienstdoen. Boven de nu uitge
graven kelder moet de opka
mer gelegen hebben, die in een
18e eeuwse boedelbeschrijving
van het pand opduikt
Het Egmond se clubje archeo
logen heelt Ton van der Horst
in de gelederen. Hij werkte ja
renlang samen met de Amster
damse archeoloog Jan Baart.
Van der Horst neemt het opme
ten, intekenen en reconstru
eren van lengte, breedte, en
hoogtematen voor zijn reke
ning.
Muntjes
Er is in dit geval meer sprake
van bouwhistorisch onderzoek
dan van traditioneel archeolo
gisch onderzoek. Wel zijn uil de
kelder een paar 17e eeuwse
muntjes (een duit. een oord en
een penninkje) opgediept- Naar
verwachting zullen de onder
zoekers op de hun meer ver
trouwde grondsporen sluiten,
als zij doorstoten naar oudere
grondlagen Ze hebben al een
oude haardplaats aangetroffen
De laatste gebruikers van de
boederij, de veehouders Niek
en Jos Groot hebben in de stal
een plaats aangewezen waar
ooit een put heeft gezeten. Dit
soort plekken heeft de speciale
interesse van de archeologi
sche onderzoekers, In de oude
dors zal nog een betonvloer
verwijderd moeten worden De
stichtingen hopen op een finan
ciële bijdrage uit het monu
mentenpotje van de gemeente
De familie Groot wees de on
derzoekers ook nog op een
plaats in de stal waar in de
Tweede Wereldoorlog een
plaats voor onderduikers was
gemaakt. Ook dat behoort tot
de intrigerende geschiedenis
van het eeuwenoude Overslot
De toekomst van het pand is
niet bekend Beide slichtingen
zouden er het liefst een histo
risch informatiecentrum met
een bibliotheek, een werkplek,
een expositieruimte en diapre
sentatiezolder in vestigen. Ze
hebben al de toezegging, dat al
le in de jaren dertigopgegraven
vondsten op het terrein van de
Slotruine en de Slotgracht be
schikbaar worden gesteld, ats
het ooit zo ver komt.
