naar Engeland te stevenen. Dan, begrijpende dat het beter was zijn leven te
wagen dan in slavernij gevoerd te worden, besloot om zich door een stoute
daad meester van zijne bewakers te maken door hen te overweldigen, hetwelk
hem gelukte, jagende hun in het ruim der schuit en sloot de luiken digt. Zijnde
vervolgens na circa 70 uren onafgebroken aan het roer gestaan te hebben,
met beide zijn gevangenen behouden te Egmond aan Zee gearriveerd'.
Afb. 3 Vissende pink ten zuiden van Egmond nog binnen het zicht van de
Hollandse wal. Detail van de kaart van Johannes Dou uit 1680.
De gemeene casse
Nu weer terug naar 26 februari 1748, de datum van de instelling van de
Gemeene CasseDe Republiek van de Verenigde Provinciën was samen met
Engeland al acht jaar verwikkeld in een oorlog tegen onder andere Frankrijk,
de zogenaamde Oostenrijkse Successieoorlog. Vooral in Brabant, Zeeland en
Vlaanderen leverden de Fransozen strijd en namen steden in als Bergen op
Zoom en Maastricht. Wellicht maakte de Franse marine de Hollandse kust
onveilig of gebruikten Duinkerker kapers - sedert 1646 minder actief doordat
de stad bij Frankrijk was ingelijfd - deze oorlog om weer eens een pink te
kunnen kapen. De vervolgtekst van de buul wijst wel in deze richting: 'welke
cassa ofte buul wij met den anderen hebben opgeregt ten eynde malkander
daar uyt te vergoeden en te bate te komen ingevalle iemant onser, onse
schuyten, want, kleedern ofte anders door den vyand wiert ontnomen ofte
geplundert
Onverschillig van welke religie
De volledige transcriptie van de buul is bijgevoegd en is goed leesbaar. In de
aanhef worden zes oprichters genoemd, waaronder Ariën Planteijt, telg uit de
54
Geestgronden, 25 (2018), nr. 2/3
