Belangrijke gebeurtenissen worden vaak eeuwenlang herdacht in muziek, processies,
herdenkingsbijeenkomsten, schilderijen en uitgaven van herdenkingspenningen en
certificaten. Rob Leijen heeft onderzocht welke penningen er zijn uitgebracht ter
herdenking van het leven en de onthoofding van Lamoraal van Egmont, nu 450 jaar
geleden. In onderstaand artikel kunt u lezen welke hij tot nu toe heeft gevonden.
Rob Leijen
GRAAF LAMORAAL VAN EGMONT (1522-1568)
als onderwerp van munten en penningen
Inleiding
In de loop der tijd zijn er veel artikelen, boeken en verhandelingen over het
leven en de tragische dood van Graaf Lamoraal van Egmont verschenen. Met
name de laffe wijze waarop hij en de Graaf van Horne werden gearresteerd en
vervolgens op last van Fernando Alvarez de Toledo, beter bekend als de hertog
van Alva, werden onthoofd, heeft eeuwenlang tot de verbeelding gesproken.
Bij de lezers van Geestgronden zal dit verhaal inmiddels genoegzaam bekend
zijn. In dit artikel belichten we daarom een minder bekend aspect van Graaf
Lamoraal van Egmont als onderwerp voor munten en penningen. Zijn
verdiensten als militair leider, maar ook zijn onthoofding zijn onderwerpen
die er op zijn afgebeeld. De meeste van deze munten en penningen zijn
uitgegeven ter herdenking van deze feiten, zoveel jaar geleden.
Behalve als herdenking werden er rekenpenningen uitgegeven met de
beeltenis van Lamoraal. Deze werden gebruikt om met behulp van een
rekenbord (of rekendoek) te kunnen rekenen. De penning nam een waarde
aan afhankelijk van het vak waar hij op geplaatst was. Het rekenbord was een
veelgebruikt rekenhulpmiddel voor de boekhouding.
Ook zijn er een paar voorbeelden waarbij de uitgave tevens als wettig
betaalmiddel in omloop is gebracht.
In dit artikel zal een aantal van de munten en penningen worden beschreven.
Huwelijk en verdiensten
In 1875 maakte Cornelis Willem Bruinvis, de latere gemeentearchivaris van
Alkmaar, een overtrek uit het standaardwerk uit 'G. van Loon, Beschrijving
der Nederlandsche historiepenningendeel 1, 's-Gravenhage 1723. De
tekst op de tekening luidt: lTer eere van Lamoraal graaf van Egmond, prins
Geestgronden, 25 (2018), nr. 2/3
95
